دندان قروچه (براکسیسم)
در این نوشته می خوانید:
بعضی افراد عادت دارند که دائماً دندان‌هایشان را بر روی هم بکشند یا فشار دهند. دندان قروچه را در اصطلاح علمی براکسیسم می گویند و معمولاً باعث درد نمی‌شود اما وقتی این کار به طور مدام انجام شود می‌تواند به سلامتی دندانها آسیب برساند و مشکلاتی را ایجاد کند.
چرا افراد دندان‌هایشان را بر روی هم می‌کشند؟
دلیل عمده دندان قروچه می‌تواند استرس و نگرانی باشد و معمولاً در هنگام خواب رخ می‌دهد البته ممکن است به مال اکلوژن یا نامرتبی دندانها (در حالت شدید) نیز مرتبط باشد. افرادی که دچار عارضه براکسیسم هستند در زمان خواب در مواقع زیر دندانها بر روی هم کشیده می شوند:
- در زمان حرف زدن درخواب
- رفتارهای شدید در زمان خوابیدن مانند ضربه زدن با پا و مشت
- اختلال فلج خواب (ناتوانی موقت برای حرکت کردن یا صحبت کردن هنگام بیدار شدن یا خواب رفتن)
- توهمات (دیدن یا شنیدن چیزهایی که واقعی نیستند) در حالت نیمه هوشیار
دلیل دیگر دندان قروچه می‌تواند مصرف بعضی داروها باشد. به ویژه داروهای ضد افسردگی مانند پاروکسیتین، فلوکسیتین و سرترالین. سبک زندگی هم می‌تواند در پدیدار شدن این عادت نقش داشته باشد. عادت‌هایی مانند موارد زیر تاثیرگذار هستند:
- مصرف الکل
- استعمال سیگار
- استفاده از مواد مخدر انرژی زا مانند کوکائین
- نوشیدن نوشیدنی‌های کافئین دار به میزان زیاد مانند چای یا قهوه (بیش از شش فنجان در روز)
دندان قروچه در کودکان
دندان فروچه در کودکان نیز مشاهده می‌شود. این عادت پس از پدیدار شدن اولین دندان‌های شیری یا بزرگسالی رخ می‌دهد اما معمولاً پس از تکمیل دندان‌های آسیایی تمام می‌شود. دندان قروچه در کودکان به ندرت باعث بروز مشکلات خاصی می‌شود. با این حال درد در فک، سردرد، پریدگی در دندانها را به دنبال دارد.
بعضی روش‌های خاص برای توقف دندان قروچه در کودکان:
- کاهش استرس کودک به ویژه قبل از خواب
- تمرینات ماساژ و کششی برای آرامش ماهیچه‌ها
- مصرف کافی آب.
- معاینه دندان پزشکی برای بررسی وجود مشکل دندان قروچه
علایم دندان قروچه
از آنجا که دندان قروچه معمولاً در هنگام خواب رخ می‌دهد بیشتر افراد از این عادت ناآگاه هستند. با این حال سردردهای مداوم یا ناراحتی در فک می‌تواند نشان دهنده این مشکل باشد. بسیاری اوقات افرادی که دندان قروچه دارند این موضوع را با شنیدن صدای کشیده شدن دندان‌های کسی که دوستش دارند( در هنگام شب) متوجه می شوند.
اگر فکر می‌کنید که دچار این مشکل هستید با دندان پزشک خود صحبت کنید. آنها وضعیت دهان و فک را بررسی می‌کنند تا به وجود این مشکل پی ببرند. در مجموع علایم براکسیسم را می‌توان اینگونه برشمرد:
- صورت درد
- سردرد
- گوش درد
- درد و ناراحتی در فک و ماهیچه‌های طراف آن
- اختلال در خواب
- دندان‌های آسیب دیده پایینی که می‌تواند باعث حساسیت بیشتر و حتی از دست دادن دندانها شود
- دندان‌های شکسته یا پریده
با اتمام عادت دندان قروچه سرد درد و درد در صورت متوقف می‌شود اما آسیب به دندانها در موارد شدید نیازمند درمان خواهد بود. در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
- دندان آسیب دیده یا حساس
- درد در فک، صورت یا گوش
- شکایت اطرافیان از صدای کشیدن شدن دندانها در هنگام شب
چرا دندان قروچه عادت بد و مضری است؟
در بعضی موارد دندان قروچه شدید می‌تواند باعث شکستن دندانها یا ریختن آنها شود. در چنین مواردی به دندان مصنوعی، ایمپلنت، دندانی جدید یا استفاده از دندان مصنوعی به جای همه دندانها نیاز خواهد بود. این عادت نه تنها باعث آسیب رساندن به دندانها می‌شود بلکه فک را هم درگیر می‌کند و باعث تغییر ظاهر صورت می‌شود.
چگونه می‌توان دندان قروچه را درمان کرد؟
دندان پزشک می‌توان از بازنگهدارنده دهان برای بیمار استفاده کند تا از کشیده شدن دندانها بر روی هم در هنگام شب جلوگیری کند. اگر استرس باعث این مشکل شده، پزشک یا دندان پزشک روش‌هایی برای کاهش استرس پیشنهاد خواهند داد مانند مشاوره روانی، اجرای برنامه تمرینی یا تمریناتی برای آرام کردن ماهیچه‌ها. اگر اختلال خواب باعث بروز دندان قروچه شده است درمان آن می‌تواند به حل این مشکل کمک کند.
سایر روش‌های درمان دندان قروچه بدین قرارند:
- عدم استفاده از نوشیدنی‌ها و غذاهای دارای کافئین مانند شکلات و قهوه
- عدم استفاده از الکل. دندان قروچه پس از مصرف الکل شدید می‌شود
- عدم جویدن مداد یا خودکار یا هر چیزی که غذا نیست. عدم استفاده از آدامس جویدنی زیرا باعث می‌شود که ماهیچه‌های فک بیشتر بکار روند و دندانها بیشتر بر روی هم کشیده شوند
- سعی بیمار برای ترک عادت دندان قروچه. اگر در هنگام روز اینکار را انجام می‌دهد می‌تواند زبانش را میان دندان‌هایش قرار دهد. اینکار باعث می‌شود که ماهیچه‌ها ارام شوند.
- قرار دادن پارچه‌ای تمیز بر روی گونه و جلوی لاله گوش در هنگام شب
در مواردی پیشنهاد شده که نامرتبی شدید دندانها می تواند محرک برای شروع دندان قروچه (براکسیسم ) باشد. اگر این چنین باشد می توان در موارد شدید نامنظمی دندانها، به عنوان یک پیشنهاد به افراد توصیه کرد که برای پیشگیری از مشکلات آینده، به متخصص ارتودنسی مراجعه نمایند.
