خشکی دهان در ارتودنسی

افراد در حالی تحت درمان ارتودنسی قرار می گیرند که می دانند باید تغییرات اندکی در سبک زندگی خود ایجاد کنند و از بریس های خود مراقبت کنند تا درمان آنها بهترین نتیجه را داشته باشد. از بین تغییراتی که فرد در طول درمان ارتودنسی با آنها مواجه می شود، خشکی دهان از همه عجیب تر است.البته شيوع اين مشكل بالا نيست اما بهرحال مواردى وجود دارد كه بيماران آن را تجربه مى كنند و البته تجربه کردن این شرایط بسیار ناخوشایند است و می تواند به بروز مشکلات دیگری نیز ختم شود. برای کنار آمدن با اين موضوع راهکارهایی نیز وجود دارد. در این مقاله قصد داریم به بیان این مشکل و راه هایی برای درمان آن بپردازیم.

خشکی دهان چیست؟

خشکی دهان که در پزشکی با عنوان زروستومیا (xerostomia) شناخته می شود، شرایطی است که در آن بزاق کافی برای مرطوب نگه داشتن دهان وجود ندارد. خشکی دهان می تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیافتد از جمله استفاده از برخی از ابزارهای خاص درمان ارتودنسی، اضطراب و استرس، مصرف برخی داروهای خاص، برخی غذاها و نیز خوابیدن با دهان باز، یا همان تنفس از راه دهان، و برخی دلایل دیگر.

خطرات ناشی از خشکی دهان

علیرغم مشکلات و ناراحتی های مشهودی که خشکی دهان با خود به همراه دارد، نگرانی های دیگری نیز وجود دارند. کاهش ترشح بزاق می تواند در روند خوردن و بلع غذا اختلال ایجاد کند زیرا جویدن و خرد کردن غذا دشوارتر خواهد بود. علاوه بر این، ممکن است متوجه شوید خشکی دهان در گفتار شما اختلال ایجاد کرده است زیرا کاهش خاصیت لغزندگی ناشی از وجود بزاق در دهان موجب محدود شدن حرکات دهان خواهد شد.

یکی از بزرگترین خطراتی که خشکی دهان با خود به همراه دارد افزایش احتمال پوسیدگی دندان ها است. بزاق یکی از ابزارهای طبیعی است که دهان بوسیله آن پلاک های موجود روی دندان ها را پاک می کند و اسیدهای تولید شده از وجود ذرات غذا روی دندان ها را خنثی می کند و با پوسیدگی و خطرات باکتریایی، ویروسی و قارچی مبارزه می کند. البته بهتر آن است که برای جلوگیری از پوسیدگی دندان ها با دقت مسواک بزنید، اما در زمان خشکی دهان، از آنجا که حجم اندک بزاق در کاهش پلاک روی دندان ها کمکی نمی کند، بهتر است دفعات بیشتری مسواک بزنید.

چرا براکت ارتودنسی موجب خشکی دهان می شوند؟

نکته جالب این است که با وجود براکت ها روی دندان ها شخص ممکن است یا ترشح بیش از حد بزاق دهان و یا کاهش حجم بزاق را تجربه کند که به خشکی دهان منجر خواهد شد. بواسطه حجم براکت ها و فضایی که از داخل دهان می گیرند، ممکن است لثه ها در قالب ناراحتی و حساسیت واکنش نشان دهند و منجر به کاهش ترشح بزاق شود. این حساسیت می تواند  نتیجه سختی بافت براکت های فلزی باشد. کاهش ترشح بزاق می تواند ناشی از حذف برخی مواد غذایی خاص از رژیم غذایی، به خاطر وجود براکت ها روی دندان ها، باشد.

زمانی که روی دندان ها براکت وجود دارد ذرات غذا بیشتر بین براکت ها و دندان ها گیر می کند، از طرف دیگر از آنجا که حجم بزاق کاهش یافته است، احتمال خطر پوسیدگی و ایجاد حفره روی دندان ها و نیز بروز عفونت افزایش خواهد یافت. علاوه بر خطر کاهش سلامت دهان، خشکی دهان می تواند منجر به بوی بد دهان شود زیرا پلاک بیشتری روی دندان ها وجود دارد.

خشکی دهان در طول درمان با اینویزیلاین

الاینرهای اینویزیلاین برای افرادی که به دنبال ابزاری برای جایگزینی بریس ها هستند فوق العاده اند. این ابزارها شفاف می باشند به همین دلیل غیر قابل مشاهده هستند. از طرف دیگر، از آنجا که متحرک هستند و برای مسواک زدن و کشیدن نخ دندان می توان آنها را از دهان خارج کرد، انجام کارهای روزمره برای حفظ بهداشت دهان ساده تر خواهد بود. این گزینه درمان برای بسیاری افراد ایده آل هستند، با این حال برخی افراد هنگام استفاده از آنها خشکی دهان را تجربه می کنند. علت آن هم این است که دهان فرد اینویزیلاین را به عنوان یک شیء خارجی شناسایی می کند و در نتیجه باعث می شود بافت لثه ها و دهان به تدریج متورم شود و تولید بزاق را کاهش دهد.

راه های مبارزه با خشکی دهان

یکی از بهترین راه ها برای مبارزه با خشکی دهان نوشیدن آب است، به همین دلیل می توانید یک بطری آب به همراه داشته باشید. نیاز نیست مصرف آب خود را افزایش دهید، بلکه می توانید جرعه جرعه آب بنوشید تا تنها از خشکی بیش از حد دهان خود پیشگیری کنید و به پاک کردن مقداری از پلاک روی دندان های خود کمک کرده باشید.

مکیدن یخ می تواند برای تحریک ترشح بزاق و نیز افزایش رطوبت دهان کمک کننده باشد. این کار به کاهش درد ناشی از تنظیم براکت ها نیز کمک می کند. تنها نکته این است که باید از جویدن یخ به شدت بپرهیزید زیرا موجب شکستن براکت ها خواهد شد.

آدامس بدون شکر بجوید و آبنبات بدون قند بمکید. مصرف کافئین، تنباکو و الکل را نیز کاهش دهید زیرا همین مواد موجب کاهش شدید آب بدن می شوند. از خوردن غذاهای خشک شور و پر نمک پرهیز کنید زیرا نمک به صورت طبیعی موجب خشکی دهان می شود. غذاهایی بخورید که مواد آنها رطوبت بالایی داشته باشند، از جمله میوه ها، سبزیجات، سوپ ها و دیگر غذاهای نرم و آبکی. در اتاق خواب خود دستگاه بخور استفاده کنید. بخور موجود در هوا موجب می شود ترشح بزاق افزایش پیدا کند.

در صورتی که خشکی دهان شما تداوم پیدا کرد سعی کنید تعداد دفعات مسواک زدن را افزایش دهید تا از پوسیدگی دندان های خود پیشگیری کنید. با ارتودنتیست خود راجع به این مشکل صحبت کنید تا در صورت لزوم بزاق مصنوعی مناسب برای شما تجویز کند.