ارتودنسی دیمون از ادعا تا واقعیت
امروزه روشهای درمانی ارتودنسی متعددی وجود دارند. به کمک ارتودنسی ثابت می توان درمان مال اکلوژن از ساده ترین تا پیچیده ترین حالت را انجام داد. در میان تکنیک های ارتودنسی ثابت، روش دیمون یکی از جدیدترین و در عین حال پرطرفدار ترین سیستم های ارتودنسی میباشد. روش دیمون را شاید بتوان بهترین نوع از براکتهای self-ligate دانست. در سیستمهای معمول ارتودنسی وایر (سیم) ها توسط مدول های الاستیکی (اورینگ ها) یا لیگاچور های استیل درون براکت ها قرار داده میشوند که موجب میشود حرکت دندانها با نیرویی بیشتر و احتمالا ناراحتی بیشتری همراه باشد اما در براکتهای self-ligate به جای لیگاچورها شاهد باز و بسته شدن کشویی خود براکتها هستیم و سیم ها درون براکت قرار میگیرند و ازین رو گاهی حتی نیروی اعمال شده به دندان را می توان به 4/1 خود،تقلیل داد.
ارتودنسی دیمون در ایران
این روش درمانی چند سالیست که در ایران نیز مورد استفاده قرار میگیرد اما تبلیغات نادرست و سودجویانه پیرامون قابلیتهای این روش، زمینه را برای گمراهی بیماران و سواستفاده عده ای فراهم کرده است. مواردی نظیر درمان ارتودنسی بدون درد, بدون نیاز به کشیدن دندان, بدون نیاز به مراجعه به دندانپزشک و درمان در زمانی کوتاه مواردی هستند که صحتشان نیاز به مشورت قطعی با متخصص دارد.
ارتودنسی دیمون از نظر تکنیکی فقط یک سیستم متفاوت برای رسیدن به نتایج ارتودنسی است و این به این معنا نیست که این سیستم الگوریتم متفاوتی را برای مرتب کردن دندانها ابداع کرده است.فارغ از مسایل حاشیه ای، این روش درمان مزایایی دارد که به چندین مورد از آنها اشاره میکینیم
مزایای روش دیمون
- اگر بسته به شرایط بیمار، تشخیص داده شود که نیازی به کشیدن دندان نیست ،میتوان روش دیمون را به عنوان گزینه ای برای درمان در نظر گرفت. در حقیقت تشخیص نیاز یا عدم نیاز به کشیدن دندان بر عهده روش درمانی نیست بلکه ارتباط کامل با وضعیت دندانهای شما و نظر متخصص ارتودنسی دارد. پس این که ادعا شود این تکنیک نیاز به کشیدن دندان را برطرف می کند کاملا” نادرست است و بسته به فرد می تواند متفاوت باشد.در واقع اگر تشخیص کشیدن دندان قطعی باشد،تکنیک ارتودنسی قادر نخواهد بود این روال را تغییر دهد.
- روش دیمون نیرویی سبک اما مداوم به دندانها وارد میکند همین امر میتواند به افزایش عرض قوس فکی بالا حتی در افراد بالغ نیز کمک کند که از مزیتهای مهم این روش محسوب میشود. با افزایش سن suture بین استخواهای کام سخت, استخوانی شده و امکان افزایش عرض آن به کمک دیگر روشهای ارتودنسی وجود ندارد از اینرو در بیمارانی که سن آنها از 15-14 سال بیشتر است نیاز به استفاده از expanderها و یا عمل جراحی خواهد بود اما به کمک روش دیمون این امر حتی در افرادی که بیشتر از 20 سال سن دارند نیز میسر خواهد بود.در این تکنیک قوس دندانی به آرامی و تحت نیروهای فیزیولوژیک تحت تاثیر قرار می گیرد.
ارتودنسی دیمون - در فردی که crowding و به هم ریختگی دندانی دارد، در نخستین مرحله از درمان، باید تاج آنها را به مکان صحیح خود هدایت کنیم((alignment. به لطف روش دیمون این مرحله اولیه ،سریعتر از سایر روشها صورت خواهد گرفت اما اجرای جزییات انتهای درمان((finishing در آنها با اندکی مشکل رو به روست از اینروشاید مدت زمان کلی درمان چندان تفاوتی نداشته باشد. بنا بر تحقیقات صورت گرفته سیستم دیمون نسبت به روشهای معمول ارتودنسی از اصطکاک کمتری برخوردار است. اصطکاک کمتر موجب میشود نیرو به شکل موثرتری بر دندانها اثر کند و طول دوره درمان اولیه کوتاه تر شود.با اینحال همانطور که اشاره شد پیشرفت سریع مراحل اولیه درمان،ممکن است با کندی مراحل نهایی درمان جبران شود. بنابراین ادعای قطعی درمان سریع ارتودنسی با این تکنیک بیشترجنبه تبلیغاتی دارد.
مقایسه درمان ارتودنسی سنتی با روش دیمون
در روش دیمون، wireها به آرامی ،مرحله به مرحله و پس از اعمال اثر کامل خود سنگینتر میشوند همین امر موجب میشود بافت های پریودنشیم کمتر تحت تاثیر قرار بگیرند و میزان درد وناراحتی کمتر شود در حالی که در روشهای معمول به دلیل نیروی سنگین وارد شده به دندان ،خونرسانی به PDL تحت تاثیر قرار گرفته و در طولانی مدت موجب تحلیل غیر فیزیولوژیک استخوان میشود.به همین دلیل شاید میزان این درد در روش دیمون اندکی کمتر باشداما ادعای درمان بدون درد کاملا غیرمنطقی است.
در سیستم های ارتودنسی معمول اورینگ ها هر 4 هفته یکبار نیاز به تعویض و تنظیم مجدد توسط دندانپزشک دارند اما به دلیل عدم وجود اورینگها در براکتهای دیمون این زمان گاهی حتی به 10 هفته یکبار افزایش پیدا کرده است. بنابر تحقیقات صورت گرفته در سال 2010 ،به دلیل قابلیت باز و بسته شدن براکتهای دیمون، تعویض سیم ها در آنها به زمان کمتری نیاز خواهد داشت از اینرو طول هر جلسه معاینه نیز کوتاه تر خواهد بود. با اینحال ادعای درمان بدون نیاز به مراجعه به دندانپزشک نیز اغراق آمیز و دور از واقعیت به نظر میرسد.
تحقیقات کلینیکی نشان میدهند اورینگ های اطراف براکتهای معمولی با گذشت زمان، هم تغییر رنگ میدهند و هم با جذب باکتریها و ایجاد پلاک می توانند در بهداشت دهان اختلال ایجاد کنند. صرف نظر از این موارد، وجود خود آنها به تنهایی، تمیز کردن دندانها را با مشکل مواجه میکند از اینرو حذف آنها در سیستم دیمون می تواند در ارتقای بهداشت دهان کمک موثری کند.
نتیجه گیری
در آخر و به عنوان نتیجه گیری باید گفت روش دیمون نیز همانند سایر روشها مزایا و معایب خود را دارد و البته موارد کاربرد خاص خود را.برای اینکه بتوان از مزایای خاص استفاده از این نوع براکت ها حداکثر بهره لازم رابرد باید مشکلات خود سیستم دندانی فرد همخوانی با مزایای این نوع براکت ها داشته باشد و این موضوع نیز نیازمند تشخیص و البته نظر متخصص مربوطه دارد. در واقع مشکل خود فرد مراجعه کننده برای ارتودنسی بایستی به نحوی باشد که احساس بشود با این تکنیک کمک بیشتری به نتایج ارتودنسی فرد می شود. برای همین انتخاب کیس بسیار نقش مهمی در نتایج درمان دارد و بایستی این موضوع را در نظر گرفت.