انواع ارتودنسي

براى آگاهى در مورد جوانب مختلف درمان ارتودنسى،بايستى بتوان انواع درمانهاى ارتودنسي را طبقه بندى كرد. انواع درمان های ارتودنسی به طور کلی به سه دسته تقسیم می شوند:

• ارتودنسی پیشگیرانه
• ارتودنسی مداخله گر
• ارتودنسی اصلاحی

ارتودنسی پیشگیرانه

همه ی دندانپزشکان و ارتودنتیست ها بر این باورند که برای نخستین مرتبه باید کودک خود را قبل از پایان 7 سالگی نزد ارتودنتیست ببرید تا دندان های او از نظر ارتودنسی مورد بررسی قرار گیرند. زیرا این سن:

• زمانی ایده آل برای بررسی رشد دندان های کودکان است؛ برخی از دندان های دائمی رشد کرده اند اما هنوز تعدادی از دندان های شیری باقی مانده اند، دوره ای که تحت عنوان دوره ی مختلط دندانی شناخته می شود؛
• رشد صورت و دندان ها هنوز ادامه دارد و بسیاری از مشکلات ارتودنسی را می توان تشخیص داد؛
• تشخیص زود هنگام و مداخله در مشکلات ارتودنسی می تواند از شدت برخی مشکلات خاص و نیاز به دوره های درمان طولانی تر، پیچیده تر و گران تر (جراحی فک، کشیدن دندان های دائم، و غیره) بکاهد؛
• ممکن است درمان ارتودنسی ضروری نباشد. در صورت نیاز، با نظارت صحیح می توان بهترین زمان آغاز درمان را مشخص نمود؛
• کودکان از نظر رشد با یکدیگر متفاوت هستند (برخی زودتر و برخی دیگر دیرتر به بلوغ می رسند) اما بر اساس تجربه، سن 7 سالگی کودک بهترین زمان برای نخستین معاینه توسط ارتودنتیست است.

در صورتی که بر اساس تشخیص متخصص ارتودنسى مشکلی وجود داشته و در حال پیشرفت باشد، می توان از یک دسته درمان های پیشگیرانه استفاده کرد تا از وخامت بیشتر این شرایط پیشگیری نمود. نکته ی اصلی در پیشگری، معاینه ی منظم توسط ارتودنتیست است. در واقع، تمرکز ارتودنسی پیشگیرانه روی حذف عواملی است که اگر درمان نشوند منجر به وخامت مال اکلوژن می شوند.

• پوسیدگی های دندان ها باید خیلی زود توسط دندانپزشک درمان شوند تا از افتادن زود هنگام دندان ها و به هم خوردن ساختار قوس دندانی پیشگیری شود؛

  

• فضای به جا مانده از افتادن زود هنگام دندان های شیری، معمولاً دندان های نیش و دندان های مولر، باید حفظ شود. حفظ فضای بین دندان ها اساساً زمانی انجام می شود که دندان های دائم تا 6 ماه آینده یا بیشتر رشد نخواهند کرد. بسته به وضعیت بالینی کودک، برای حفظ فاصله ی بین دندان ها می توان از فضا نگهدار استفاده کرد. از این طریق می توان مانع فشردگی دندان ها شد.

ارتودنسی مداخله گر (درمان هاى رشدى)

در ارتودنسی مداخله گر، درمان با استفاده از روش های قدیمی ارتودنسی زودتر از آنچه باید آغاز می شود- در سنین حدود 6 تا 10 سال. (در مقایسه، درمان ارتودنتیک استاندارد در سنین حدود 10 تا 12 سال) آغاز می شود، زمانی که اکثر دندان های دائم رشد کرده اند. بعلاوه، درمان مداخله گر ضرورتاً شامل استفاده از بریس ها (مجموعه ی براکت ها و سیم کمانی روی آنها) نمی شود: در آن از روش های دیگری استفاده می شود، از ابزارهای خاص گرفته تا تغییرات رفتاری. پس از آن، اغلب (البته نه همیشه) نیاز خواهد بود از بریس های سنتی یا دیگر ابزارها استفاده شود.

هدف ارتودنسی مداخله گر تأثیر روی رشد هر دو فک (یا دیگر ساختارهای دهانی) است به گونه ای که این کار در سال های آینده دشوار یا غیر ممکن خواهد بود. این درمان تنها زمانی مؤثر است که بدن همچنان در حال رشد باشد- به همین دلیل است که در سنین پایین آغاز می شود و در بزرگسالی کاربردی ندارد. اما اگر در زمان درست انجام شود، نتایجی در بر خواهد داشت که در سنین بالا تنها با درمان های طولانی تر و تهاجمی تر قابل دستیابی خواهند بود.

ارتودنتیست با بررسی وضعیت بیمار، ارتودنسی مداخله گر را پیشنهاد می دهد. این درمان معمولاً در موارد زیر کاربردی است:

• هدایت رشد فک برای پیشگیری از نیاز به کشیدن دندان ها: در صورتی که فک ها به اندازه ی کافی بزرگ نباشند، تا تمام دندان های دائم را در خود جای دهند، ارتودنسی مداخله گر بسیار کمک کننده خواهد بود، زیرا اگر مشکل به موقع حل نشود جای کافی برای رشد همه ی دندان های دائم وجود نخواهد داشت، در نتیجه دندان ها به صورت کج و ناصاف یا فشرده رشد خواهند کرد. وسیع کننده ی کام ابزاری است که برای افزایش عرض قوس دندانی استفاده می شود.

• تأثیر روی فعالیت های ماهیچه ای و رشد استخوان ها: هدف نهایی، تغییر شکل و نحوه ی قرار گیری استخوان های فک است. ابزارهای فانکشنال برای این منظور استفاده می شوند. گرچه این ابزارها از نظر ظاهری با یکدیگر متفاوت هستند، اما عملکرد همه ی آنها با تغییر مسیر رشد فک است که به منظور کمک به الگوی رشد خاص یا محدود کردن آن انجام می شود. در برخی موارد، استفاده از یک ابزار فانکشنال در زمان درست می تواند بیمار را از درمان های پیچیده تر مانند کشیدن دندان یا حتی جراحی های ارتودنسی (فک) بی نیاز کند. ابزارهای هربست و تويين بلاك از جمله ابزارهایی هستند که در این درمان کاربرد دارند.

• کشیدن دندان در زمان درست: گرچه همواره سعی می شود از کشیدن دندان ها اجتناب شود، گاهی اوقات ممکن است بهترین درمان ممکن باشد. به عنوان مثال، کشیدن برخی دندان های شیری خاص در زمان درست می تواند به رشد درست دندان های دائم کمک کند. مثلاً، گاهی اوقات با کشیدن به موقع یک دندان می توان از نهفته ماندن دندان های نیش پیشگیری نمود- به این معنا که ممکن است برخی دندان ها یا ساختارهای آناتومی در روند رشد آنها اختلال ایجاد کنند و مانع ظهور آنها در جای درست در بایت شوند.

ارتودنسی اصلاحی

ارتودنسی اصلاحی عبارت است از تشخیص مال اکلوژن های موجود در بزرگسالان و جابجایی کنترل شده ی دندان و سایر اجزاء آن درون استخوان فک با استفاده از فرایندهای تکنیکی خاص که هدف آنها کاهش یا حذف مشکل است. در واقع، دندانها توسط الیاف لیگامان پریودنتال درون استخوان حرکت می کند. مشکلات شایعی که با اين نوع درمان اصلاح می شوند عبارتند از:

• نامرتبى دندان ها یا وجود فاصله بین آنها در مال اکلوژن کلاس 1؛ در خصوص نامرتبى های متوسط تا شدید ممکن است نیاز باشد یک یا چند دندان کشیده شوند تا فضای کافی ایجاد شود. الگوی کشیدن دندان ها می تواند متفاوت باشد، مثلاً پرمولر اول فک بالا يا ترکیبی از پرمولرها در هر نیمه ی هر قوس دندانی. الگوی کشیدن دندان ها بر اساس عوامل مختلفی مشخص می شود که توسط ارتودنتیست در نظر گرفته می شوند.

• مال اکلوژن های کلاس 2 و 3

• بستن اپن بایت

• اصلاح دیپ بایت

• وسیع کردن قوس دندانى فک بالا به منظور اصلاح کراس بایت.

پس از ارتودنسی اصلاحی ممکن است نیاز باشد از یک سری ابزارها استفاده شود تا نتایج درمان تثبیت شوند.از جمله اين ابزارها پلاك هاى متحرك نگهدارنده مى باشد