ارتودنسى و ميوه هاى بهارى
هر سال با فرا رسيدن فصل بهار، معمولا سبد ميوه خانواده ها نيز تغيير پيدا مى كند و ميوه هاى اين فصل،عضو جذابى از سيستم غذايى فصل بهار را تشكيل مى دهند. براى متخصصين ارتودنسى، فصل بهار به نوعى شايد سخت ترين فصل كارى ارتودنسى باشد چرا كه مراجعه كنندگان ارتودنسى معمولا بيشترين ميزان كنده شدن يا شكسته شدن وسايل ارتودنسى را نشان مى دهند.
چرا نبايد براكت (نگين) هاى ارتودنسى آسيب ببينند؟
اين آسيب به وسايل ارتودنسى از چندين جهت حائز اهميت است. اول اينكه زمان طبيعى درمان ارتودنسى به اندازه كافى طولانى هست و با كنده شدن براكت ها،معمولا درمان ارتودنسى شما حداقل يك جلسه به تاخير خواهد افتاد؛ فرقى هم نمى كند كه براكت شما چند روز مانده به ويزيت شما كنده شده باشد يا چند هفته قبل. مسئله اصلى اين است كه متخصص ارتودنسى شما نمى تواند براكت را دقيقا در همان نقطه قبلى بچسباند و احتمالا مجبور خواهد شد چند سيم به عقب برگردد تا بتواند براكت جديدا چسبانده شده را دوباره وارد سيستم كند و اين ميزان يعنى چند ماه عقب ماندگى در درمان ارتودنسى شما.
اگر فاصله زمانى كنده شدن براكت زياد باشد مشكل ديگرى نيز پيش مى آيد.دندانى كه براكت آن كنده شده است،از مجموعه نيروهاى وارده به سيستم دندانى دور مى ماند و در نتيجه متحمل حركت نامطلوبى خواهد شد.خود اين عارضه ناخواسته نيز موجب تحميل زمان اضافى به ارتودنسى شما خواهد شد.
دوم اينكه خود اين براكت هاى ارتودنسى معمولا وسايلى ارزشمند و گران مى باشند و كنده شدن و چسباندن آنها هزينه هاى مضاعفى را به ارتودنسى شما تحميل مى كند.اساسا وسايل ارتودنسى ابزارهايى گران قيمت مى باشند و بايستى در نگهدارى آنها كوشا باشيد.تمام متخصصين ارتودنسى براى چسباندن براكت كنده شده هزينه اضافى دريافت مى كنند.
سوم اينكه اين براكت كنده شده ممكن است موجب آزردگى بافت نرم شما بشود. البته گاهى اوقات براكت كنده شده متصل به سيم باقى مى ماند ولى برخى اوقات نيز (بخصوص اگر در نواحى خلفى دهان باشد) از جاى خود در مى آيد و باعث مى شود سيم ارتودنسى بافت نرم شما را آزار دهد. استفاده از موم ارتودنسى در اين موارد معمولا كمك كننده خواهد بود.در صورتى كه آسيب بافتى ايجاد شده زياد باشد،بايستى روزانه چندين مرتبه آن منطقه را ماساژ دهيد و از دهانشويه ارتودنسى نيز استفاده نماييد.
كدام ميوه ها در درمان ارتودنسی مشكل ساز هستند؟
اغلب ميوه هاى بهارى براى ارتودنسى شما دردسر ساز مى باشند. با اينحال شايد بتوان از چاغاله بادام و گوجه سبز به عنوان مهمترين ميوه هاى عامل كنده شدن براكت نام برد.خاصيت ترد بودن اين ميوه ها موجب مى شود كه با يك گاز، نيرويى وراى آستانه تحمل براكت ها به آنها وارد شود و همين موضوع موجب لق شدن و كنده شدن آنها مى شود. اگر نمى توانيد از خير اين ميوه ها بگذريد، حتما آنها را له يا به طور كامل خرد نماييد.
ميوه هاى بهارى ديگر نيز مشكل ساز هستند. علت آن نيز هسته دار بودن آنها مى باشند.اين هسته ها با گاز زدن به براكت ها فشار زيادى وارد كرده و موجب كنده شدن آنها مى شوند. در صورتى كه ميخواهيد از ميوه هاى هسته دار استفاده نماييد، حتما ابتدا هسته آنها را خارج كرده و سپس آنها را مصرف كنيد.
مراقب آب ميوه ها نيز باشيد!
هر چند ميوه ها براى براكت هاى ارتودنسى مشكل ساز هستند اما به طور كلى براى سلامت دندانهاى شما مضر نيستند.اما داستان آبميوه ها (مخصوصا آب ميوه هاى صنعتى) متفاوت است.مصرف آبميوه ها و نوشيدنى هايى كه داراى مقدار زيادى اسيد يا قند مى باشند،مى تواند در درازمدت موجب ساييدگى و پوسيدگى در دندانها شوند.صنعتى بودن آبميوه ها و اضافه شدن رنگدانه هاى مخصوص به آنها نيز مى تواند احتمال تغيير رنگ دندانها را بالاتر ببرد.اگر ارتودنسى داريد بهتر است به كمك نى از آبميوه ها و نوشيدنى هاى قندى استفاده كنيد تا حداقل تماس بين اين مايعات و دندانهاى شما برقرار شود.
در صورت آسيب ديدگى براكت ها چه بايد كرد؟
اگر براكت همچنان به سيم ارتودنسى اتصال دارد و لق نمى زند معمولا مشكلى ايجاد نمى كند اما اگر لقى آن اذيت كننده است مى توانيد از موم ارتودنسى استفاده نماييد. اگر اتصال بين سيم و براكت كاملا از دست رفته و براكت جدا شده است،مراقب باشيد آن را قورت ندهيد وبراكت كنده شده را از دهان خود خارج نموده و در دستمال نگهدارى كنيد.بعضى از متخصصين ارتودنسى براكت كنده شده را -در صورتى كه آسيب جدى نديده باشد- مجددا مى چسبانند.
معمولا نيازى نيست كه براى چسباندن براكت خود، در حدفاصل بين جلسات مراجعه كنيد؛ انجام دادن دقيق اين امر نيازمند زمان است و در روز ويزيت ماهيانه ارتودنسى خودتان انجام خواهد شد.