جراحی فک و ارتودنسی

جراحی فک که بیشتر با نام ارتوسرجری شناخته میشود عموما برای بهبود و تنظیم موقعیت فکها و اصلاح ناهنجاریهای اسکلتی صورت میگیرد. این جراحی نیازمند همکاری جراح فک و صورت و متخصص ارتودنسی بوده و میتواند به بهبود وضعیت ظاهری فرد کمک شایانی بکند. درمان ارتوسرجرى كارى تركيبى بين متخصص ارتودنسى و جراح فك و صورت مى باشد وازينرو بايستى قبل از شروع درمان،توافقى بين جراح فك و ارتودنتيست بر روى طرح درمان انجام شود. از جمله مواردی که به درمان توامان جراحی فک وارتودنسی نیاز می باشد ،میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• Maxillary constriction (تنگی شدید فک بالا)
• Gummy smile (نمایان شدن بیش از حد لثه ها هنگام لبخند زدن)
• Open bite(باز ماندن دندانهای قدامی به هنگام روی هم نشستن دندانهای خلفی)
• Mandibular prognathism (جلو بودن شدید فک پایین)
• Mandibular deficiency (عقب بودن شدید فک پایین)

رشد فک خانم ها عموما در 16 سالگی و آقایان عموما در 18 سالگی کامل میشود. کامل شدن رشد فک پیش از عمل جراحی ضروری است از اینرو سن 18 تا 45 سالگی را زمان مناسب برای این جراحی میدانند. ارتودنسی قبل از جراحی نیز یک تا دو سال پیش از عمل جراحی میتواند آغاز شود که ممکن است 15-9 ماه به طول انجامد. در این نوع ارتودنسی،دیگر متخصص ارتودنسی به دنبال چیدمان نهایی دندانها نمی باشد؛ بلکه هدف وی آماده سازی بیمار برای جراحی فک می باشد.

سپس بیمار بر اساس روابط توافق شده بین متخصص ارتودنسی و جراح فک و صورت،جراحی می شود. جراحی ارتوگناتیک توسط بیهوشی عمومی صورت میگیرد و بسته به وضعیت بیمار میتواند چندین ساغت به طول انجامد. جراحی با دقت و ظرافت خاصی صورت میگیرد و به جز مواردی معدود، اکثر برشها در سطح داخلی دهان داده میشوند؛ لذا نگرانی بابت وجود اسکارهای جراحی بر روی صورت وجود ندارد. دوران recovery جراحی حدودا 2 هفته است و بهبود کامل آن 4 تا 8 هفته به طول می انجامد. بعد از طی دوران بهبودی تغییرات لازم مجددا به وسیله braceها ایجاد میشوند و 6 تا 12 ماه بعد میتوان braceها را از دندان جدا کرد.

در دوره ارتودنسى پس از جراحى فك،متخصص ارتودنسى مى كوشد تا روى همنشستن مناسبى ايجاد نمايد و حتى اشكالات جزيى پس از عمل فك را برطرف نمايد.پس از آن برای حفظ موقعیت صحیح دندانها نیاز به استفاده از retainerها خواهد بود. مسئله اى كه بايستى در اينجا اضافه شود اين است كه انجام ارتودنسى پيش نياز عمل فك مى باشد و در اين موارد متخصص ارتودنسى مربوطه بايستى تجربه فراوانى داشته باشد.در سالهاى اخير براى اينكه اين درمان بصورت فوق تخصصى انجام شود،دوره اى به نام فلوشيپ فوق تخصصى ارتودنسى جراحى فك (فلوشيپ ارتوسرجرى) ايجاد شده است و ازينرو بهتر است انجام اين ارتودنسى به فوق تخصص ارتودنسى سپرده شود.

در ادامه، روال جراحی ارتوگناتیک را برای class III malocclusion(بیرون زدگی فک پایین) بررسی میکنیم .

همانطور که اشاره شد،در ارتودنسی پیش از جراحی Crowding ( به هم ریختگی دندانها) در فک بالا و پایین به کمک ارتودنسی برطرف شده و رابطه نهایی فکین توسط مشاوره متخصص ارتودنسی و جراح فک وصورت توافق می شود.در این دوران ممکن است بنا بر تشخیص متخصص ،دندانهای عقل پیش از عمل جراحی کشیده شوند.

 پس از آن عمل جراحی با هدف تصحیح موقعیت فکها صورت گرفته و چند هفته پس از آن درمان ارتودنسی از سرگرفته می شود. چند ماه بعد braceنیزها از دندان جدا شده وهمانند یک ارتودنسی معمولی retainerها برای حفظ نتایج به دست آمده مورد استفاده قرارمی گیرند.

همانطور که در توضیحات فوق اشاره شد،هماهنگی بین جراح و متخصص ارتودنسی در موفقیت این درمان تیمی تعیین کننده است.لذا پیشنهاد می شود قبل از شروع درمان ارتودنسی،طرح درمان بیمار مورد نظر با جراح نیز در میان گذاشته شود.