پی آر پی، پی آر اف و پی آر جی اف: چه کاربردهایی در دندانپزشکی دارند؟

فرایند خونگیری در مطب دندانپزشکی یک اتفاق عادی است. این واقعاً اجتناب ناپذیر است. وقتی نخ دندان می کشیم، یا لثه ها را برای انجام یک فرایند دستکاری می کنیم یا یک برش کوچک در آنها ایجاد می کنیم، دچار خونریزی می شوند. گاهی اوقات، وقتی یک دستگاه ساکشن (مکش) به صورت کاملاً اتفاقی از زبان نیشگون می گیرد، زبان دچار خونریزی می شود، یا زمانی که یک گوشه تیز یکی از ابزارها به داخل لپ خراشی می اندازد، بافت نرم آن دچار خونریزی می شود. اما اکنون، خونگیری عمدی در مطب های دندانپزشکی به یک روش معمول تبدیل شده است! پی آر پی PRP، پی آر اف PRF، و پی آر جی اف PRGF وارد شده اند!

پلاسمای غنی از پلاکت پی آر پی PRP است.

پلاسمای غنی از فاکتور رشد پی آر جی اف PRGF است.

پلاسمای غنی از فیبرین پی آر اف PRF است.

اگر این کلمات اختصاری بهبود زخم، تنظیم التهاب، و بازسازی بافت های نرم و سخت را تسریع می کنند و ارتقاء می بخشند، کدامیک ممکن است بهترین گزینه باشد؟ اجازه دهید نگاهی داشته باشیم به شباهت و تفاوت های آنها، اینکه هر یک چه کاربردی دارند، و بهترین گزینه بسته به نیاز فرد کدام است.

این سه گزینه چه شباهت هایی دارند؟

پی آر پی، پی آر اف، و پی آر جی اف، هر سه نیاز به گرفتن یک نمونه خون اتولوگ دارند تا لایه غنی از پلاسمای آنها گرفته شود و برای تسریع بهبود در فرایندهای جراحی دهانی استفاده شود. به عبارت دیگر، همه آنها نیاز به گرفتن نمونه خون از بیمار دارند تا به بهبود کمک کنند.

در هر مورد، نمونه ها در یک سانتریفیوژ چرخانده می شوند تا خون به سه لایه مجزا درآید. سنگین ترین سلول های خون در ته ظرف ته نشین می شوند. لایه میانی غنی از پلاسما است و در بالای آن معلق می ماند. سبک ترین لایه با مقدار اندکی پلاکت پراکنده در بالا قرار می گیرد.

سرعتی که با آن نمونه چرخانده می شود باعث ایجاد غلظت های مختلفی از برخی عناصر خاص خون در این لایه ها خواهد شد. لایه ژل مانند پلاکت ها که در پلاسما در وسط معلق می ماند، جمع آوری می شود و به محل آسیب (جراحی) تزریق می شود تا بهبودی بیمار پس از یک عمل جراحی تسریع شود.

این سه گزینه چه تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟

به راحتی می توان در میان این همه اختصار گم شد. در بسیاری از موارد، این اصطلاحات ممکن است به جای یکدیگر استفاده شوند، در حالی که در واقع هر یک اندکی با دیگری متفاوت است.

به عبارت خیلی ساده، PRP و PRGF را می توان بیشتر به عنوان یک فراورده ژل مانند و PRF را به عنوان محصولی شبیه به لخته در نظر گرفت. اما اجازه دهید کمی عمیق تر به آنها بپردازیم.

PRP رویکردی قدیمی تر، و از “دوران تاریک” سال 1997 می آید. این روش عمدتاً برای بازسازی بافت نرم استفاده می‌ شود و نه برای استخوان ‌زایی، و نسبت به PRF نیاز به خون بیشتری دارد. PRP با سرعت بیشتری چرخانده می ‌شود و باعث می‌ شود تمام گلبول‌های سفید سنگین خون و سلول‌های بنیادی در انتهای لوله ته نشین شوند، جایی که در نمونه جمع ‌آوری نمی شوند.

تحقیقات بیشتر منجر به کشف این شد که غلظت بالاتر پلاکت ها با گنجاندن گلبول های سفید خون و سلول های بنیادی در نمونه، حتی بیشتر خاصیت درمانی خواهد داشت. PRF وارد می شود. به نظر می رسد گنجاندن گلبول های سفید خون به جلوگیری از عفونت بعد از عمل کمک می کند و حضور سلول های بنیادی قابلیت بازسازی مشهودی دارد.

از آنجا که PRF با سرعت پایین تری چرخانده می ‌شود، غلظت بالاتری از گلبول‌ های سفید خون، سلول ‌های بنیادی و پلاکت‌ ها در لایه میانی پلاسما باقی می ‌ماند که از آسیب‌ های مکانیکی محافظت می ‌شود که هنگام چرخش با سرعت بالاتر (مانند PRP) همراه با غلظت بالاتر پلاکت اتفاق می افتد.

 در نهایت، غلظت پلاکت تولید شده با PRF در مقایسه با PRP تقریباً دو برابر بیشتر از چیزی است که در بدن وجود دارد. اشاره به این واقعیت مهم است زیرا پلاکت ‌ها مسئول آزاد کردن فاکتورهای رشد هستند که به ترمیم و رشد مجدد بافت کمک می ‌کنند، و در ترکیب با فیبرین، خون را منعقد می‌کنند و پلاگی را تشکیل می‌ دهند که عروق خونی را مسدود می کند تا جلوی از دست رفتن خون را بگیرد.

منطقی است که غلظت پلاکت بالاتر منجر به بازده بیشتر فاکتور رشد می شود. فاکتور رشد موجود در PRF به دلیل شبکه فیبرینی خود، به آرامی طی حدود 7 تا 10 روز آزاد می شود، در حالی که PRP در غیاب شبکه فیبرین متراکم فیبرین، فاکتور رشد را بلافاصله آزاد می کند.

بر خلاف PRF، گاهی اوقات PRP به افزودن اولیه یک ضد انعقاد نیاز دارد تا از لخته شدن بیش از حد و سریع نمونه خون جلوگیری کند. متداول ترین ضد انعقاد مورد استفاده در پی آر پی اسید سیترات دکستروز (ACD) است که “کلسیم را متصل می کند و از شروع لخته شدن توسط پروتئین های انعقادی جلوگیری می کند”. PRF نیازی به ضد انعقاد ندارد.

PRP پس از چرخانده شدن، جمع آوری می شود و معمولاً با ترومبین گاوی یا کلرید کلسیم مخلوط می شود. هر دو منعقد کننده هستند که نمونه PRP را فعال می کنند و باعث ارتقاء میزان تبدیل فیبرینوژن به فیبرین می شوند، در نتیجه محصول شبیه ژل بیشتری تولید می شود. سانتریفیوژ برای PRF منجر به تولید لخته ای می شود که پس از چرخاندن، از لوله آزمایش خارج می شود.

در نهایت، PRGF  فاکتور رشد و لخته شدن خون را در محل بهبود زخم فراهم می آورد، اما پرهزینه ترین گزینه است و فیبرین زیادی تولید نمی کند. PRGF از نظر جمع آوری و آماده سازی بسیار شبیه PRP است اما برای انعقاد نیازی به ترومبین حیوانی ندارد. با این حال، مانند PRP همچنان نیاز به افزودن کلرید کلسیم به عنوان فعال کننده فیبرینوژن پس از سانتریفوژ (منعقد کننده) دارد، و بعلاوه محصولی شبیه ژل است.

هر یک چه کاربردی دارند؟

در مجموع، PRP و PRF در کاربردهای خود در همه جا با هم همپوشانی دارند. اما باز هم باید کمی عمیق تر برای شما توضیح دهیم.

همانطور که گفته شد،PRP  پس از جمع آوری، با یک فعال کننده انعقاد مخلوط می شود و باعث می شود فیبرینوژن به فیبرین تبدیل شود و در نتیجه محصولی شبیه ژل ایجاد می شود. سپس PRP را می‌توان در محل‌ دندان کشیده شده استفاده کرد و اغلب در مواردی استفاده می‌ شود که مجدداً می توان به محل جراحی نزدیک شد یا به راحتی با بافت لثه خود بیمار پوشانید، زیرا به اندازه PRF متراکم نیست. گاهی اوقات، برای هیدراته کردن پیوند استخوان یا پوشش ایمپلنت استفاده می شود.

PRGF، مانندPRP ، یک محصول مایع است که به یک فعال کننده انعقاد (کلرید کلسیم) نیاز دارد تا تبدیل فیبرینوژن به فیبرین را برای دستیابی به قوام ژل- مانند انجام دهد و سپس معمولاً به روشی شبیه PRP، بدون افزودن یک ضد انعقاد در ابتدا استفاده می شود. PRGF گزینه برتر برای ترمیم بافت سخت نیست زیرا فاقد سلول های بنیادی موجود در PRF است اما هنوز برای پوشش ایمپلنت قبل از جایگذاری آن خوب است.

PRF، یک محصول لخته، اغلب برای بازسازی هدایت شده بافت و استخوان (هم بافت سخت و هم بافت نرم) استفاده می شود. از آنجا که PRF می تواند به عنوان یک غشاء یا پلاگ استفاده شود، اغلب در فرایندهای پوشش ریشه، فرایندهای پیوند حفره و بافت نرم، پیوند استخوان و مدیریت اطراف ایمپلنت ها و موارد تحلیل رفتگی استفاده می شود. حتی می ‌توان از آن در جراحی ‌های زیبایی صورت و به شکل “I- PRF” در مورد درد مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) استفاده کرد.

کاربردهای هر یک در دندانپزشکی

آری. اجازه دهید این را با یک یادداشت در مورد سه تغییر جزئی PRF ببندیم که بسته به کاربرد مورد استفاده قرار می‌گیرد:

• L- PRF: فیبرین غنی از لکوسیت و پلاکت
• A- PRF: فیبرین غنی از پلاکت پیشرفته
• I- PRF: فیبرین غنی از پلاکت قابل تزریق

اولاً، برای ساده‌تر کردن این موضوع، این تغییرات جزئی PRF در واقع صرفاً نتیجه سرعت و زمان چرخش متفاوت در سانتریفیوژ است که درصد بیشتری از انواع سلول ‌های مختلف را نسبت به سایرین ایجاد می ‌کند. A- PRF و L- PRF هر دو نتایجی شبیه لخته هستند و I- PRF یک ژل مایع است.

L- PRF برای کاهش شانس عفونت بعد از عمل فوق العاده است، زیرا غنی از گلبول های سفید خون، و بویژه لکوسیت ها است، که به کاهش التهاب کمک می کند. این محصول با به حداقل رساندن تحلیل استخوان در محل دندان های کشیده شده عالی است و حتی می‌توان از آن برای احیاء پالپ دندان استفاده کرد تا در برخی موارد از نیاز به درمان ریشه یا کشیدن دندان اجتناب کرد.

یک A- PRF مدت زمان مشابه نمونه PRF سنتی اما با سرعت کمتری چرخانده می شود و باعث گسترش یکنواخت تر فاکتور رشد در لخته خون می شود. همچنین برای کاربردهای مشابه PRF استفاده می شود. همان طور که می توانید تصور کنید، چرخش آهسته عموماً تعداد بیشتری گلبول قرمز خون تولید می کند.

I- PRF شکل تزریقی PRF است و با تزریق مستقیم به مفصل می توان از آن به عنوان درمانی برای درد TMJ استفاده کرد! این جزء، انتقال مستقیم سلول‌ های بنیادی به مفصل را ممکن می‌ سازد، زیرا در هنگام تزریق مایع است و پس از آن لخته می ‌شود. به تقویت عروق کمک می کند. در پیوند استخوان مفید است، و می تواند در ابتدا استخوان را هیدراته کند. با سفت شدن، قرار دادن پیوند آسان تر است زیرا ذرات ریز استخوان دیگر نمی توانند پوسته پوسته شوند.

بنابراین، بهترین گزینه کدام است؟

PRF منجر به غلظت بیشتر پلاکت ها می شود. با این کار، غلظت بیشتری از فاکتور رشد و فیبرین و در نتیجه، بهبودی مؤثرتری حاصل می‌ شود – ناگفته نماند که فاکتور رشد در PRF کندتر آزاد می‌ شود، بنابراین محصول پس از زمان جراحی به خوبی کار می‌کند. به نظر می رسد PRF در مقابل PRP و PRGF برنده است.

با نگاهی به نمای کلی از اینکه کدام یک برای چه چیزی استفاده می شود، می توانیم همپوشانی زیادی بین کاربردهای آنها مشاهده کنیم. جمع آوری و آماده سازی PRF آسان تر است. همچنین به خون یا مواد افزودنی زیادی نیاز ندارد. بعلاوه، می ‌توان از آن برای بهبود بافت‌ های سخت و نرم استفاده کرد و در عین حال تشکیل استخوان ‌های جدید و عروق خونی جدید را تحریک کرد.

بنابراین، زمانی که صحبت از درمان‌ های اتولوگ غنی از پلاکت در دندانپزشکی می‌ شود، به نظر می‌رسد PRF برتر است. بسته به فرایند، صرفاً یک انتخاب بین استفاده از شکل روزمره PRF یا کاربردهای L-PRF، A- PRF، یا I- PRF است.

در مجموع، به نظر می رسد که خون گیری در مطب دندانپزشکی حذف نمی شود و در واقع ممکن است برای بهبودی مطلوب مفید باشد!