ارتودنسی کودکان یا ارتودنسی پیشگیری
درمان ارتودنسی در گذشته عموما تا حدود سنین 12-14 سالگی به تعویق انداخته می شد اما امروزه بنابر پیشنهاد انجمن ارتودنتیستهای آمریکا بهتر است تمامی کودکان در حدود 7 سالگی و زمانی که اولین دندانهای مولر دایمی آنها رویش پیدا میکند برای ارزیابی ارتودنسی به متخصص ارتودنسی مراجعه کنند.
ارتودنسی کودکان یا ارتودنسی پیشگیری
در کوکان کم سن و سال بین 7-11 سال، با بهره گیری از مزیت در حال رشد بودن آنها، میتوان موجب سازگاری بیشتر و پاسخ بهتر آنها به درمان شد.این نوع ارتودنسی که در دوران مختلط دندانی (هنگامیکه برخی دندانها دایمی و برخی دیگر شیری هستند) انجام می شود به نام ارتودنسی کودکان یا ارتودنسی پیشگیری نامیده می شود.همانطور که از وضعیت رویشی دندانها مشخص می باشد،هدف این ارتودنسی استفاده یا ایجاد حداکثر فضا در قوس دندانی به منظور رویش مرتب آنهاست.در واقع در این سن نظارتی صورت می گیرد تا دندانهای باقیمانده در یک چینش مناسب رویش پیدا کنند.
به معنایی دیگر اگر ارتودنسی پیشگیری به درستی انجام شود می تواند موجب کمتر شدن احتمال نیاز به کشیدن دندان و دستیابی به نتایج بهتر شود.در اصل ،ارتودنسی پیشگیری فازی از درمان ارتودنسی است که با هدف تصحیح مشکل اسکلتی ویا جلوگیری از پیدایش مشکل دندانی بیشتر در بزرگسالی صورت میگیرد. در موارد بوردلاین(یعنی مواردی که بین درمانهای کشیدنی یا غیرکشیدنی ارتودنسی بینابین هستند) امکان دارد که با ارتودنسی پیشگیری فرد را به سمت نکشیدن دندان سوق داد. این درمان پیشگیری علاوه بر اینکه تمیز کردن و استفاده از نخ دندان برای دندانها را راحت تر میکند ؛ در دندانهایی که حالت بیرون زده دارند احتمال شکستگی را نیز کاهش می دهد.
گاهی اوقات متخصص ارتودنسی تشخیص میدهد که کشیدن دندانهای شیری معینی موجب خواهد شد که مال اکلوژن موجود به طور تدریجی در ادامه روند رویش دندانهای دایمی برطرف شود و بالعکس در بعضی موارد ترجیح میدهد تا بعضی از دندانها حفظ شوند.
ارتودنسی پیشگیری برای کودکان به عنوان فاز اول درمان محسوب میشود که اگر چه ممکن است موجب برطرف شدن نیاز به Braceها در بزرگسالی نشود اما موجب به حداقل رسیدن آن خواهد شد. فاز دوم درمان در سنین 12-14 سالگی که تمامی دندانهای دایمی روییده اند آغاز میشود و از آنجا که بیشتر مشکلات در فاز اول درمان برطرف شده اند بازه فاز دوم کوتاه تر خواهد شد. در این بین اصلاح مشکلات اسکلتی در سنین پایین به مراتب راحت تر است چون رشد استخوانها کامل نشده و امکان تصحیح آنها وجود دارد.
ارتودنسی پیشگیری چه مشکلاتی را رفع می کند؟
بعضی از این مشکلات که به درمان پیشگیرانه توصیه می شوند، عبارتند از:
- تنگی و کوچکی فک بالا که میتواند موجب کراس بایت خلفی و سایش غیر یکنواخت احتمالی دندانها شود.در این موارد به کمک ابزارهای بازکننده فک،تنگی فک بالا در سنین پایین مرتفع می شود.هر چه درمان در سن پایین تری آغاز شود،باز کردن فک راحت تر و ممکن تر خواهد بود.باز کردن فک بالا پس از ۱۵سالگی امکانپذیر نمی باشد.
ارتودنسی کودکان یا ارتودنسی پیشگیری - به هم ریختگی شدید دندانها :در مواردی که فرد دارای زمینه ژنتیکی کمبود فضا در فک می باشد و احتمال کشیدن دندان در وی بالا باشد،به کمک درمانی به نام سریال اکسترکشن،دندانها طوری کشیده می شوند که دندانهای نابجا خود در هنگام رویش،به فضای دندان کشیده شده هدایت شوند.
- رشد ناهماهنگ فک بالا و پایین: اگر فک بالا یا پایین جلو یا عقب باشند،می توان از فرصت رشد باقیمانده کمک گرفت و تا سن بلوغ رابطه فکی را هماهنگ نمود.
مزایای ارتودنسی پیشگیری در کودکان
به طور کلی مزایای ارتودنسی پیشگیری را میتوان موارد زیر دانست:
- هدایت رشد فک برای برقراری symmetry (تقارن) در صورت.
ارتودنسی کودکان یا ارتودنسی پیشگیری - اصلاح آثار ناشی از عادات بد دهانی همانند مکیدن انگشت شست. این عادت اگر در سنین بالاتر از 5سال نیز ادامه پیدا کند میتواند موجب باریک شدن قوس دندانی ، برجسته شدن دندانها و اپن بایت شود که اصلاح آن نیاز به درمانهای گسترده خواهد داشت.
ارتودنسی کودکان یا ارتودنسی پیشگیری - ایجاد فضا برای دندانهای رویش یافته و همچنین نگهداری فضا برای دندانهای رویش نیافته
- احتمال آسانتر شدن و کاهش مدت زمان درمان بعدی
بیش از نیمی از کودکان به درمان ارتودنسی نیاز دارند!
یک مطالعه اپیدمیولوژیک با هدف جمع آوری اطلاعات در مورد میزان وابستگی شیوع و گسترش مال اکلوژن در دوره mixed dentition و deciduous dentition انجام شده است. این مطالعه که در 8864 کودک پیش دبستانی و دبستانی صورت گرفته نشان میدهد که 57% کودکان مشکل مال اکلوژن دارند که میزان و شدت آن وابستگی زیادی به سن دارد و با گذر از دوره شیری به سیستم دندانی مختلط میزان آن به طور چشمگیری افزایش پیدا می کندکه این موضوع بر اهمیت ارتودنسی پیشگیری و درمان زود هنگام تاکید دارد. به طور کلی رشد باقیمانده امکانات بالقوه ای برای تصحیح برخی مشکلات ارتودنسی در اختیار ما می گذارد و اثرات بهره گیری از این ارتودنسی پیشگیری تا حد زیادی در تسهیل درمانهای ارتودنسی بعدی کمک کننده خواهد بود.