انواع هدگیر های ارتودنسی
مشکلات ارتودنسی بطور کلی به دو دسته مشکلات فکی و دندانی تقسیم می شوند.مشکلات فکی ارتودنسی برای اینکه توسط ارتودنسی حل شوند، نیازمند وجود رشد می باشند.در فرصت باقیمانده از رشد معمولا امکان این موضوع وجود دارد که با تغییر مسیر رشدی بتوان به بهبود وضعیت فکی بیمار کمک کرد. در بعضی از موارد خاص، فک بالا (maxilla) و فک پایین (mandible) نسبت به هم در رابطه مناسبی قرار ندارند؛ در این موارد پس ازتهیه تصاویر رادیوگرافیک و تایید متخصص ارتودنسی، ممکن است در بازه ای مشخص از درمان، استفاده از هدگیر پیشنهاد شود.
هدگیر چیست؟
بنابر تعریف AAO (انجمن ارتودنتیستهای آمریکا) هدگیر یک نام عمومی برای ابزار های خارج دهانی است که با اعمال نیرویی مشخص، رویش فک را تحت تاثیر قرار میدهند و هدایت میکنند. البته در شرایط ویژه ای که امکان هدایت دندانها به موقعیتی خاص توسط براکت ها و clear retainerها وجود ندارد, از هدگیرها برای حرکات دندانی نیزاستفاده میشود.
انواع هدگیر ارتودنسی
1-هدگیر رترکشن
هدگیر رترکشن برای اصلاح مشکل classII (عقب بودن فک پایین یا جلو بودن فک بالا) به کار می روند. این هدگیرها به سمت پشتی سر یا گردن متصل میشوند و میتوانند بر رشد قدامی، خلفی والبته عمودی صورت اثر بگذارند. همچنین میتوانند دندانها را به موقعیت بهتر هدایت یا مانع حرکت آنها از جای خود شوند. دو نمونه از رایج ترین انواع این هدگیرها, هدگیر پشت سری یا های پول و هدگیر سرویکال می باشند.
2-هدگیر پروترکشن
دسته دیگری از هدگیرها, هدگیر پروترکشن می باشند و برای اصلاح classIII (عقب بودن فک بالا یا جلو بودن فک پایین) به کار می روند. این هدگیر ازدو قسمت که یکی بر روی چانه ودیگری بر روی پیشانی قرار میگیرد, تشکیل می شود. این دو قسمت توسط یک فریم فلزی به یکدیگر متصل میشوند. فریم فلزی توسط الاستیک به براکت یا پلاک متحرک که برروی دندانهای فوقانی قرار دارد متصل میشود.
صرف نظر از اینکه چه نوع هدگیری بکار رود، 3-5 روز نخست استفاده از آنها ممکن است اندکی دردناک باشد که به راحتی با مسکن تجویز شده توسط متخصص ارتودنسی بر طرف خواهد شد. همچنین در نخستین روزهای استفاده ممکن است اندکی بر روی چانه ، پیشانی یا صورت فشار حس شود که با گذشت زمان برطرف خواهد شد.
چه رمان از هدگیر استفاده می شود؟
درمان با هدگیرها عموما زمانی صورت میگیرد که فرد هنوز دوران رشد خود را سپری نکرده و رشد استخوان ها هنوز کامل نشده است و می توان استخوان را به موقعیتی جدید هدایت کرد. مدت زمان استفاده از این ابزار ها بسته به طرح درمان متخصص ارتودنسی متفاوت خواهد بود؛ اما استفاده روزانه از آنها حداقل باید 12 تا 14 ساعت باشد. هدگیرها باید هنگام غذا خوردن، ورزش یا فعالیتهای فیزیکی دیگر که احتمال وارد شدن آسیب به آنها را افزایش میدهد برداشته شوند. این وسایل در هر ویزیت ارتودنسی که عموما هر 6-4 هفته یکبار است، باید حتما همراه فردباشند. مساله ای که حایز اهمیت است مسواک زدن دندانها در طول دوره درمان با هدگیرهاست .در هنگام مسواک زدن باید هدگیر از دهان خارج شود وحداقل روزانه 2 بار به مدت 3 دقیقه دندانها به خوبی تمیز شوند. استفاده از نوشیدنیها و میان وعده های پرشکر و بهداشت ضعیف دندانها در هنگام استفاده از هدگیر موجب آسیب به دندانها خواهد شد.
البته همانطور که قبلا اشاره شد،استفاده از هدگیر فقط به مشکلات فکی محدود نمی باشد و برای حرکات دندانی نیز می توان از آن بهره گرفت. در شرایطی که دندانهای فک بالا جلو باشند و قرار نباشد که دندانی کشیده شود، معمولا نیاز خواهد بود که دندانهای فک بالا عقب برده شوند (دیستالیزه شوند). در این حالت هدگیر به دندانهای انتهایی فک بالا متصل می شود و با استفاده بیمار موجب می شود دندانهای بالا عقب بروند. بطور کلی استفاده از ابزارهای خارج دهانی (مانند هدگیر) دشوار می باشند اما استفاده مناسب از این وسایل، نتایج شگفت آوری به همراه دارند.