تغییر رنگ دندان کودکان در نتیجه ضربه به دندان
اگر کودک دارید، حتماً می دانید کودکان می توانند خود را گرفتار حوادث مختلفی کنند. بارها پیش آمده است زمانی که کودک از ناحیه سر دچار آسیب می شود، به دندان های او نیز نیز ضربه وارد می شود. در موارد دیگر، به راحتی به دندان های آنها ضربه های خیلی سنگین وارد می شود و آسیب می بینند. به طور میانگین، 8- 10% از کودکان زیر 7 سال دچار حوادثی می شوند که به یکی از دندان های شیری آنها در جلوی دهان آسیب وارد می شود.
هر بار که به یک دندان آسیب وارد می شود، این احتمال وجود دارد که رنگ آن تغییر کند. اگر فکر می کنید چرا دندان کودک شما صورتی، قرمز، خاکستری، سیاه، قهوه ای، یا زرد شده است، بهتر است به خواندن این مطلب ادامه دهید!
سیاه شدن دندان کودک پس از حوادث و ضربه
وقتی پس از حوادث دندانی عروق خونی داخل دندان دچار خونریزی می شوند، دیگر مواد موجود در خون مانند آهن می توانند به سمت لوله های کوچک داخل عاج دندان راه یابند. وقتی ساختار خون شکسته می شود، می تواند باعث تغییر رنگ دندان به خاکستری، خاکستری تیره، قهوه ای و حتی سیاه شود. این تغییر رنگ معمولاً تا 2-3 هفته پس از آسیب به دندان اتفاق نمی افتد و می تواند پس از قرمز شدن دندان رخ دهد.
هر چند این واکنش تا حدودی بازگشت ناپذیر است، اما تاج دندان آسیب دیده، مقداری از تغییر رنگ خود را تا مدت نامعلومی حفظ می کند. در موارد این چنین، این احتمال وجود دارد که پالپ حیات خود را حفظ کند، هر چند احتمال زنده ماندن دندان های شیری که به خاکستری تیره درآمده اند ظاهراً اندک است. در واقع، حتی اگر رنگ دندان تیره شده باشد، هنوز هم امکان بازگشت آن به وضعیت سالم وجود دارد. برخی متخصصان ابراز داشته اند که هر چه تغییر رنگ به سمت تیرگی بیشتر باشد، احتمال مرگ عصب بیشتر است، در حالی که برخی دیگر بر این باورند که تیرگی رنگ دندان نشان دهنده سلامت عدم پالپ است.
اگر دندان کودک شما تیره شده است، بهترین کار این است که او را نزد دندانپزشک اطفال ببرید. اگر علائم دیگری مبنی بر مرگ دندان وجود داشته باشد، از جمله تورم، یا عفونتی که در تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس قابل مشاهده است، بنابراین، ممکن است دندانپزشک تصمیم بگیرد برای آن کاری انجام دهد، از جمله انجام درمان ریشه یا کشیدن دندان.
اگر هیچ علائمی مبنی بر عفونت در دندانی که تیره شده وجود نداشته باشد، و دندان دائم جایگزین آن آماده بیرون آمدن باشد، ممکن است دندانپزشک ترجیح دهد هیچ کاری انجام ندهد و اجازه دهد دندان در نهایت به طور خود به خود بیفتد. علاوه بر این، اگر هیچ علائم دیگری مبنی بر عفونت دندان وجود نداشته باشد، نیاز نیست درمان ریشه انجام شود.
برای دندان های شیری که رنگ آنها پس از ضربه خوردن به خاکستری تیره تغییر کرده است و هیچ علائم بالینی یا رادیوگرافیک دیگری در آنها مشاهده نمی شود، درمان ریشه (عصب کشی) ضروری نیست، زیرا منجر به نتایج بهتر برای دندان های دائمی و جایگزین های همیشگی آنها نخواهد شد.
وقتی دندان کودک پس از حوادث دندانی قرمز یا صورتی می شود
اگر قرار باشد دندان پس از حادثه به رنگ قرمز درآید، مدت کوتاهی پس از حادثه این اتفاق می تواند رخ دهد، یا اینکه این تغییر رنگ می تواند چند هفته یا حتی چند ماه طول بکشد.
دندان هایی که بلافاصله پس از حادثه قرمز و صورتی می شوند
اگر یک دندان بلافاصله پس از آسیب دیدن تغییر رنگ پیدا کند، معمولاً به این معناست که عروق خونی داخل دندان پاره شده اند. با پاره شدن عروق خونی، خون به داخل کل حفره پالپ نشت می کند و منجر به قرمز شدن رنگ دندان می شود. این شرایط تحت عنوان پرخونی پالپ pulpal hyperemia شناخته می شود.
گاهی اوقات، مشخص نمودن پرخونی پالپ کار دشواری است. ممکن است لازم باشد روی دندان کودک خود نور بتابانید و با کمک یک آینه کوچک، سمت زبانی دندان های کودک خود را نگاه کنید تا متوجه تغییر رنگ آنها شوید. رنگ قرمز یا صورتی دندان ها ممکن است مدتی طول بکشد تا از بین برود، یا ممکن است هرگز از بین نرود و دندان به تدریج به تیره یا خاکستری تغییر رنگ پیدا کند.
دندان هایی که چند هفته پس از حادثه قرمز و صورتی می شوند
گاهی اوقات در نتیجه حادثه، طی فرایندی به نام جذب داخلی internal resorption، سلول های داخل دندان، موجود در لایه های سخت آن، به تدریج شروع به خورده شدن می کنند. این سلول ها odontoclasts نامیده می شوند (یاخته های چند هسته ای که در جذب ریشه های دندان های شیری شرکت دارند)، و در برخی موارد خاص می توانند ظرف مدت کوتاه چند هفته موجب خوردگی سطح بیرونی دندان شوند.
دندان صورتی به نظر می رسد، زیرا با بزرگتر شدن لایه پالپ دندان، رنگ قرمز آن به راحتی در لایه های نازک باقی مانده در ساختار دندان می درخشد. این دندان ها معمولاً تا زمانی نگه داشته می شوند که تاج دندان ها حل شود. سپس یا می توان ریشه دندان را خارج نمود، یا می توان آن را باقی گذاشت تا با بیرون آمدن دندان دائمی داخل دهان، به صورت خود به خود حل شود و بیفتد.
وقتی دندان کودک پس از حوادث دندانی زرد می شود
لایه عاج دندان، که زیر مینای آن واقع شده است، به طور طبیعی زرد رنگ است. وقتی یک دندان با تشکیل عاج بیشتر به یک ضربه واکنش نشان می دهد، این فرایند تحت عنوان pulp canal obliteration (از بین رفتن کانال پالپ) شناخته می شود. افزایش مقدار عاج دندان و همزمان با آن، کاهش مقدار پالپ دندان، می تواند موجب زرد شدن رنگ دندان شود.
هر چند از بین رفتن کانال پالپ یک فرایند پاتولوژیک است، اما هیچ تأثیر مضر شناخته شده ای ندارد، در نتیجه نیاز به هیچ درمانی غیر از مراقبت و پیگیری ندارد. درصد بسیار کمی از دندان هایی که به زرد تغییر رنگ می دهند، چند سال پس از حادثه از خود تغییرات پاتولوژیک نشان می دهند، به همین دلیل پیگیری و مراجعه به دندانپزشک مهم است.