نهفتگی دندان در کودکان
همزمان با رشد بدن کودک دندانهای آنها نیزرویش پیدا میکنند. در بیشترمواقع رشد دندانها و جایگزینی آنها با دندانهای دایمی بدون هیچگونه مشکلی و به صورت پی در پی صورت میگیرد. اما گاهی اوقات مشکلاتی ایجاد میشوند که یکی از رایجترین آنها نهفته ماندن دندانهاست.
دندان نهفته دندانی است که به طور کامل نتوانسته از لثه ها خارج شود و راه خود را به حفره دهان پیدا کند و یا تنها قسمتی از آن رویش یافته است.
دندانهای مولر سوم (عقل) بیشترین میزان نهفتگی را دارند و دندانهای کانین (نیش) و سایر دندانهای مولر در درجات بعدی قرار دارند.
گاهی اوقات دندان نهفته در موقعیتی نادرست شروع به جوان زدن میکند که به آن اصطلاحاً رویش اکتوپیک گفته میشود.
در بعضی موارد نیز دندان به علت چسبندگی به استخوان نمیتواند جوانه بزند که به آن آنکیلوزیس گفته میشود و یکی ازعوارض اصلی مرتبط با نهفته بودن دندان در کودکان میباشد.
دندان نهفته میتواند دچارعفونت و التهاب بافت نرم روی آن شود. زمانیکه تنها قسمتی از دندان جوانه بزند، گیرغذایی ایجاد کرده و پلاک تشکیل شده روی آن و بافتهای لثه ای مجاور باعث التهاب، پوسیدگی دندان نهفته، بوی بد دهان و ایجاد درد میشود که حتی ممکن است به دندانهای مجاور کودک نیز گسترش پیدا کند.
در مقابل در بعضی موارد دندان نهفته موجب درد و آزردگی کودک نمیشود و تنها شکایت کودک ممکن است سر درد یا دندان درد خفیف باشد و یا اینکه والدین متوجه ناحیه ای قرمز و متورم بر روی لثه های کودک شوند که در این هنگام باید به متخصص دندانپزشکی اطفال مراجعه کنند تا با عکس برداری و انجام معاینات لازم وضعیت را بررسی کند. تشکیل آبسه در اطراف دندان و لثه، دردهای مزمن و عصبی در دهان، تحلیل استخوان و تحلیل ریشه دندانهای مجاور و مال اکلوژن و نامرتبی دندانهای مجاور از دیگر علایم دندان نهفته هستند.
از جمله علل رایج نهفتگی دندان در کودکان میتوان به کراودینگ و کمبود فضا برای رویش دندانها اشاره کرد. زمانیکه به علت عدم تناسب سایز فک و دندانها، دندانها از نظم و ترتیب خارج شوند و فضایی برای رویش دندانهای باقی مانده وجود نداشته باشد، میتواند به نهفته شدن آنها منجر شود. همچنین باقی ماندن بیش از حد دندانهای شیری نیز دلیل دیگری برای ایجاد نهفتگی دندانهای دائمی می باشد که با کشیدن دندانهای شیری، دندانهای دائمی رویش خواهند یافت.
از سوی دیگر کشیدن زود هنگام دندانهای شیری و یا زود از دست رفتن آنها به علل گوناگونی که رایجترین آنها پوسیدگی است، موجب میشود دندانهای موجود در دهان به علت وجود فضای خالی شروع به حرکت کنند و با پر کردن فضای دندان مجاور، جلوی رویش آن را بگیرند. استفاده از فضا نگهدارنده ها میتواند تا حد زیادی این مشکل را برطرف کند.
توصیه متخصصان اطفال بر آن است که پس از تشخیص نهفتگی دندان، اقدام به درمان با استفاده از روشهای ارتودنسی نمود. درصورتی که امکان هدایت دندان به قوس دندانی با استفاده از ارتودنسی وجود نداشته باشد، نسبت به کشیدن آن اقدام شود. چرا که با افزایش سن و افزایش میزان کلسیفیکاسیون استخوان خارج کردن دندانها دشوارتر و ترومای ناشی از جراحی بیشتر و دوره بهبود آن طولانی تر خواهد شد.
از سوی دیگر باقی ماندن دندان نهفته در فک خصوصاً فک پایین استحکام آنرا در مواجهه با ضربات کاهش داده و احتمال شکستگی فک را افزایش میدهد. تشخیص نهایی دندان نهفته همانطور که اشاره شد توسط تصاویر رادیوگرافیک صورت میگیرد. اگر کودک تحت نظر متخصص باشد عموماً تشخیص به موقع صورت میگیرد و با انجام مداخلات لازم از نهفتگی دندان جلوگیری میشود و اقدامات مرتبط با آن به موقع صورت میگیرد.
