آنچه باید در مورد روکش های دندانی بدانید

گرچه امروزه اکثر افراد جامعه سعی می کنند به جای آنکه مجبور شوند دچار مشکلات دندانی شوند و به دندانپزشک مراجعه کنند، به خوبی از دندان های خود مراقبت کنند، اما زمان هایی وجود دارد که این مشکلات بروز پیدا می کنند. به همین دلیل است که هر روز افرادی هستند که به دندانپزشکان مراجعه می کنند و برای حل مشکل خود مجبورند از انواع درمان های دندانپزشکی استفاده کنند. روکش های دندان یکی از این راهکارها هستند.

روکش دندان چیست؟

اول از همه اجازه دهید برای شما توضیح دهیم روکش دندان چیست: روکش دندان “کلاهکی” است که به صورت سفارشی برای پوشش دادن روی یک دندان بیمار ساخته می شود. عموماً، وظیفه این فرایند احیاء شکل و اندازه دندان، افزایش استحکام آن، یا بهبود عملکرد دندان است. در یک فرایند موفقیت آمیز، روکش در جای خود روی دندان چسبانده می شود، و به خوبی دندان را در بر می گیرد تا به طور کامل از آن محافظت کند.

روکش های دندانی و استفاده های ممکن از آنها

روکش های دندانی اغلب برای مشکلات زیر لازم و ضروری هستند:

• حفره های بزرگی که نمی توانند پر شوند.
• از دست دادن دندان وقتی یک بریج استفاده می شود.
• پوششی برای ایمپلنت های دندانی.
• دندان های ترک خورده، پوسیده و ساییده، یا دندان های ضعیف.
• ترمیم و احیاء دندان بعد از درمان ریشه یا عصب کشی.
• دلایل زیبایی مانند بد رنگ شدگی یا بد شکل بودن دندان ها.
• روکش ها می توانند در دندانپزشکی کودکان نیز استفاده شوند: برای مثال، اگر دندان های کودکان با پوسیدگی آسیب دیده باشند، در شرایط وخیم وقتی بهداشت دهانی بد است، یا انجام فرایند مستلزم استفاده از بیهوشی عمومی باشد، بهتر است از روکش دندان استفاده شود.

انواع مختلف روکش های دندانی

قبل از نصب روکش های دائمی روی دندان ها، دندانپزشک ابتدا دندان بیمار را با تراشیدن آماده خواهد کرد تا مطمئن شود که شکل درستی گرفته است تا روکش به خوبی روی آن بچسبد. وقتی دندان تراشیده و شکل داده می شود، از ری قالبی که ار دندان های طبیعی بیمار گرفته شده است روکش موقتی ساخته می شود که روی دندان آماده شده قرار خواهد گرفت. این روکش های موقتی به محافظت از دندان هایی کمک می کنند که به تازگی به خاطر آسیب تراش داده شده اند و این اطمینان را بوجود می آورند که دندان بیمار می تواند عملکرد عادی داشته باشد تا زمانی روکش دائمی آن نصب شود. از آنجا که روکش های موقتی تنها برای چند هفته نیاز است دوام داشته باشند، آنها از موادی ساخته می شوند که چندان گران نیستند، مانند آکریلیک و نوع خاصی از فلزات.

از سوی دیگر، روکش های دائمی به این منظور ساخته می شوند که در برابر تست زمان دوام بیاورند. آنها از سرامیک، رزین، یا پرسلاین ساخته می شوند، و برخی دیگر از آنها به فلز جوش می خورند تا حمایت بیشتری فراهم آورند. وقتی دندانپزشک کار ساخت روکش دائم را به پایان می رساند، بیمار باید برای مرحله نهایی فرایند مجدداً به مطب مراجعه کند. دندانپزشک روکش موقت را بر خواهد داشت، دندان ها و لثه های بیمار را مجدداً کاملاً با دقت پاکسازی خواهد کرد، و سپس روکش دائمی را با نوعی چسب قوی مخصوص دندانپزشکی روی دندان خواهد چسباند، و در نهایت دستور العمل های مراقبتی پس از فرایند در اختیار بیمار قرار خواهند گرفت.

روکش ها از چه موادی ساخته می شوند؟

بسته به نیازهای خاص هر بیمار و ترجیح او، روکش ها می توانند از مواد مختلفی ساخته شوند. عواملی که دندانپزشکان برای تعیین اینکه کدام نوع روکش برای بیمار آنها مناسب است را در نظر می گیرد عبارتند از وحل قرار گیری دندانی که نیاز به روکش دارد، رنگ دندان های مجاور، شرایط دندان، و عملکرد ضروری دندان.

روکش های موقتی

همانطور که پیش از این توضیح داده شد، روکش های موقتی می توانند درست در مطب دندانپزشک ساخته شوند تا دندان ها را به طور کامل پوشش دهند. روکش های موقتی اغلب از مواد آکریلیکی یا فلز ضد زنگ ساخته می شوند.

روکش های فلزی ضد زنگ

روکش های فلزی ضد زنگ عموماً راهکارهایی موقتی هستند که در حالی که روکش های دائمی (که از مواد مختلفی ساخته می شوند) آماده می شوند برای محافظت از دندان یا پر شدگی استفاده می شوند. روکش های فلزی ضد زنگ اغلب برای کودکان استفاده می شوند تا از دندان شیری آنها در برابر پوسیدگی و کرم خوردگی بیشتر محافظت کند- از این طریق، وقتی دندان دائمی بیرون می آید، روکش نیز به صورت طبیعی خارج می شود.

روکش های فلزی

روکش های فلزی معمولاً از آلیاژهایی ساخته می شوند که شامل طلا یا پلاتینیوم درجه یک یا آلیاژهایی هستند که از فلزات اساسی مانند کبالت- کرومونیوم و نیکل- کرومونیوم ساخته می شوند. این آلیاژها در برابر ساییدگی و خوردگی ناشی از جویدن طولانی مدت دوام می آورند، و بسیار با دوام تلقی می شوند زیرا آنها به ندرت لب پر می شوند یا ترک می خورند. رنگ آنها اصلی ترین نقطه ضعف آنها است، به همین دلیل است که اغلب از آنها برای دندان های مولر نزدیک عقب دهان استفاده می شود.

روکش های پرسلاین ترکیب شده با فلز

این نوع روکش ها گزینه هایی سفت و محکم برای جلو یا عقب دهان هستند، یا زمانی که بریج نیاز به استحکامی دارد که فلز فراهم می آورد. مزیت پرسلاین ظاهر آن است، زیرا رنگ آن می توانند شبیه دندان های مجاور باشد.

زیرکونیا

این نوع نسبتاً جدیدی از روکش ها است که شهرت خود را در چند سال گذشته به خاطر زیبایی و دوام خیلی خوب خود بدست آورده است. استحکام و دوام این نوع مواد باعث می شود خطر ترک خوردن و لب پر شدگی روکش، در مقایسه با روکش های تمام سرامیک یا تمام پرسلاین پایین تر بیاید.

روکش های تمام رزین

گرچه روکش های دندانی که به طور کامل از رزین ساخته می شوند به اندازه دیگر انواع روکش ها گران قیمت نیستند، اما در دراز مدت، آنها این قابلیت را دارند که با نرخی بالاتر از روکش های پرسلاین ترکیب شده با فلز ساییده شوند یا شکسته شوند.

روکش های تمام سرامیک یا تمام پرسلاین

این نوع روکش های دندانی که به سادگی بهترین گزینه زیبایی تلقی می شوند، که رنگی کاملاً طبیعی دارند و بهتر از هر ماده دیگری با دندان های خود شما تطبیق دارد، و قطعاً آنها برای افرادی مناسب تر هستند که به فلز حساسیت دارند. روکش های تمام سرامیک یا تمام پرسلاین اغلب برای ترمیم های دندان های جلوی دهان مورد استفاده قرار می گیرند، زیرا طبیعی ترین ظاهر ممکن را فراهم می آورند. بزرگ ترین نقطه ضعف این نوع روکش ها این است که آنها به اندازه روکش های فلزی محکم نیستند اما اگر به درستی از آنها مراقبت و نگهداری شود، می توانند چندین سال دوام داشته باشند.

چه زمانی روکش های دندانی لازم هستند؟

دلایل مختلفی برای استفاده از روکش های دندانی وجود دارد، اما شایع ترین دلایل برای استفاده از آنها عبارتند از:

دلیل شماره 1: وقتی بیمار نیاز به درمان ریشه (عصب کشی) دارد.

وقتی که یک دندان به صورت غیر قابل ترمیمی پوسیده و کرم خورده یا عفونی شده است، دندانپزشک عموماً درمان ریشه را توصیه خواهد کرد. وقتی درمان ریشه کامل می شود، از روکش برای بازگرداندن استحکام دندان ضعیف شده به آن استفاده خواهد شد.

دلیل شماره 2: برای دلایل زیبایی

اگر یک دندان آسیب دیده باشد، ظاهر آن می تواند با روکش های پرسلاین یا سرامیکی ارتقاء پیدا کند. اگر یک بیمار یک دندان پر شده داشته باشد که کاملاً مشهود باشد، روکش می تواند برای پوشش دادن روی آن نیز استفاده شود.

دلیل شماره 3: وقتی که یک دندان نزدیک است بشکند.

دندان های ترک خورده اغلب نیازمند یک روکش هستند زیرا ساختار دندان در معرض خطر قرار دارد. به واسطه افزایش حساسیت، یک دندان ترک خورده می تواند بسیار دردناک باشد، بنابراین استفاده از یک روکش کمک کننده خواهد بود، در حالی که دندان را بسیار محکم و قوی تر خواهد کرد.

دلیل شماره 4: پس از روکش های دندانی

به ایمپلنت های دندانی به عنوان جایگزینی برای ریشه های دندان های از دست رفته فکر کنید. در این صورت، روکش های دندانی می توانند جایگزین تاج دندان از دست رفته شوند. وقتی ایمپلنت های دندانی داخل استخوان فک کار گذاشته می شوند، روکش روی ایمپلنت را پوشش می دهد، و اجازه می دهد بیمار به صورت طبیعی غذا بجود. روکش بخشی از ترمیم های دائمی هستند.

روکش های دندانی چه مدت دوام دارند؟

قبل از صرف هزینه های گزاف برای فرایند روکش های دندانی، بیماران احتمالی می خواهند بدانند چه مدت می توانند انتظار داشته باشند روکش آنها دوام خواهد داشت. بسته به موادی که برای ساخت روکش ها مورد استفاده قرار می گیرد، سبک زندگی فرد گیرنده آنها، و تخصص دندانپزشکی که کار روکش کردن دندان را انجام می دهد، می توان انتظار داشت آنهت چیزی بین 5 تا 15 سال دوام داشته باشند. به عنوان یک قانون کلی، روکش های طلا و پرسلاین جوش خورده با فلز مدت زمان بیشتری دوام دارند، در حالی که روکش های تمام پرسلاین و تمام سرامیکی مدت زمان کوتاه تری دوام می آورند.

مهم ترین عامل در طول عمر زیاد روکش های دندان حفظ بهداشت درست دهان است. این شامل دو مرتبه مسواک زدن و یک مرتبه کشیدن نخ دندان در طول روز، و مراجعه منظم به دندانپزشک برای چکاپ و پاکسازی های دندانی است. علاوه بر این، تغییرات سبک زندگی نیز ممکن است به افزایش طول عمر روکش های دندانی کمک کند. پرهیز از خوراکی ها و غذاهای سفت، مانند آبنبات های سفت، یخ، و مغزها، می توانند از روکش های دندان های شما محافظت کنند و این اطمینان را بوجود بیاورند که لب پر شدگی دندان ها اتفاق نخواهد افتاد. اگر به درستی از روکش های دندانی خود مراقبت و نگهداری نکنید و به توصیه های دندانپزشک خود عمل نکنید، برای شما تا پایان عمر دوام نخواهند داشت و باید انتظار داشته باشید حداقل یک دهه دوام داشته باشند.

فرایند قرار گیری روکش روش دندان

جلسه ابتدایی

بخش زیادی از اقدام دندانپزشکی در طول جلسه اول انجام می شود. پس از آنکه دندان بی حس می شود، باید شکل داده شود، که طی آن مقداری از ساختار دندان باید برداشته شود. عموماً، برای دندان های جلو، 63 تا 73 درصد از دندان ها تراشیده می شود، گرچه دامنه 67 تا 75 درصد برای دندان های عقب نیز وجود دارد. وضعیت فردی هر بیمار، در کنار نوع روکش دندانی، مشخص خواهد کرد چه مقدار از ساختار دندان لازم است تراشیده شود، به گونه ای که روکش بتواند به راحتی روی سر آن لغزانده شود و جای بگیرد. در حالی که سمان در نهایت روکش را در جای خود نگه خواهد داشت، تنها شکل درست استحکام و دوام طولانی مدت را فراهم خواهد کرد.

به محضی که دندان به شکل ایده آل خود برسد، مرحله بعدی قالب گیری از کل دندان ها است- این همان چیزی است که اجازه می دهد روکش به خوبی قرار بگیرد. سپس دندان شسته و خشک می شود؛ پس از آن، یک رترکتور (دستگاه عقب برنده) اطراف دندان ها قرار خواهد گرفت تا لثه ها را به عقب هل دهد. از این طریق، مواد قالب گیری دندان ها قادر خواهند بود تصویر صحیحی از دندان ها ارائه دهند. سپس، مواد قالب گیری آماده می شوند، و تری قالب گیری روی دندان ها (و نیز دندان های مجاور) فشار داده می شود تا اینکه به صورت یک تکه واحد درآید.

هنگامی که قالب برداشتن می شود سفت شده است، و نمونه ای کاملاً شبیه دندان ها است که نیاز به روکش دارد. علاوه بر این، “قالب بایت” برای این منظور گرفته می شود که اطمینان حاصل شود که دندان های بیمار به درستی روی یکدیگر قرار می گیرند تا بهترین حالت را برای گاز زدن و جویدن فراهم آورند. پیشرفت های مدرن اجازه می دهند بتوان از قالب های بصری استفاده کرد، که برخی دندانپزشکان اکنون آنها را ترجیح می دهند. این به دندانپزشکان اجازه می دهد به جای قالب فیزیکی قالب دیجیتالی را برای لابراتوار ارسال کنند.

قبل از قرار دادن روکش موقتی روی دندان ها، باید عمل تطبیق رنگ انجام شود. این کار عبارت است از استفاده از یک چارت رنگ برای تعیین رنگ روکشی که قرار است ساخته شود بر اساس رنگ دندان های مجاور آن. سپس قالب و شماره رنگ انتخابی برای لابراتوار ارسال می شود، جایی که آنها یک الگوی گچی می سازند تا با استفاده از آن روکش جدید را بسازند. این می تواند یک یا دو هفته طول بکشد.

جلسه بعد

علاوه بر این، این جلسه تحت عنوان جلسه “جایگذاری روکش” نیز نامیده می شود، و به اندازه جلسه اول پیچیده نیست. برای قرار گیری روکش روی دندان ابتدا اطراف دندان بی حس کننده موضعی تزریق می شود، سپس روکش موقت از روی دندان برداشته می شود. روکش جدید دائمی روی دندان قرار داده می شود تا تناسب آن را بررسی نماید و ظاهر آن چک شود. برای حصول اطمینان از تناسب ایده آل، ممکن است چندین بار روکش خارج شود و تنظیم شود.

به محضی که تناسب ایده آل مشخص شود، روکش به صورت دائمی روی دندان چسبانده می شود. بیمار بایت خود را، اغلب روی یک گاز استریل یا اسفنج بدون بافت قرار می دهد تا زمانی که چسب دندانپزشکی خشک شود. گام نهایی برای قرار گیری روکش روی دندان تراشیدن و کندن چسب اضافی از اطراف دندان است.

مراقبت های پس از قرار گیری روکش روی دندان

اکثر نکات مراقبتی پس از فرایند قرار گیری روکش روی دندان تقریباً کاملاً واضح هستند: از غذاها و خوراکی های سفت یا جویدنی مانند یخ یا آبنبات خودداری کنید- زیرا این قابلیت را دارند که به روکش های شما آسیب برسانند. اگر عادت فشردن و ساییدن دندان ها روی یکدیگر را دارید (دندان قروچه یا براکسیسم) اکثر دندانپزشکان به بیماران خود توصیه می کنند شب ها هنگام خواب از محافظ های دندان استفاده کنند تا از روکش ها و دندان های خود محافظت کنند. به مرور زمان، تکرار عادت فشردن دندان های روی یکدیگر باعث ساییدگی روکش ها (یا دندان ها به طور کلی) خواهد شد. به خاطر داشته باشید که مراقبت های دهانی استاندارد، مانند مسواک زدن و کشیدن نخ دندان مرتب، از پوسیدگی دندان ها و بیماری لثه برای دندانی که تحت تأثیر قرار گرفته است پیشگیری خواهد کرد.

حصول اطمینان از سالم بودن روکش دندان

نکات مراقبتی که در بالا به آنها اشاره شد برای مراقبت طولانی مدت از روکش های دندانی حیاتی هستند. با این حال، تناسب روکش مقدار زیادی از مسیر به سمت طول عمر آن را طی می کند. وقتی این کار به درستی انجام شود، روکش استحکام و ثبات کافی فراهم می آورد و از دندان زیرین خود محافظت می کند. اگر یک روکش تناسب بدی داشته باشد و به شکل بدی روی دندان قرار گرفته باشد، انباشتن باکتری ها به مرور زمان می تواند باعث پوسیدگی دندان ها شود. قبل از آن، دندانپزشک می تواند لثه ها و ساختار استخوانی پیرامون آن را بررسی و ارزیابی نماید تا مطمئن شود بافت زیر روکش سالم است. هدف نهایی محافظت از دندان است، و شانس تحلیل لثه ها را نیز کاهش می دهد، اتفاقی که باعث می شود “حاشیه روکش” پوشش خود را از دست بدهد. اگر روکش توسط دندانپزشک به درستی در جای خود قرار داده شده باشد، و بیمار به خوبی از آن مراقبت کرده باشد، 10 تا 15 سال دوام خواهد داشت.

فرایندهایی که برای محافظت از روکش و پیشگیری از بروز درد ضروری هستند

گرچه فرایند قرار گیری روکش روی دندان ها برای بیمار زمان بر است- از آنجا که دو جلسه طول می کشد- اغلب بیماران بسیار هم خوشحال هستند زیرا روکش درد دندان را کاهش می دهد و از دندان آسیب دیده محافظت می کند. در انتها، دندانپزشک می تواند توصیه کند بیمار چه زمانی و چرا روکش دندان نیاز دارد، و کدام مواد بهتر عمل می کنند. اگر دندانپزشک مهارت های خود را به خوبی ارائه دهد، و مراحل ساخت روکش و آماده سازی و کارگذاری آن به خوبی انجام شوند، نه دردی وجود خواهد داشت و نه هیچ دلیلی وجود خواهد داشت که روکش با مشکل مواجه شود.

روکش های دندانی چقدر هزینه بر می دارند؟

هزینه روکش های دندانی متفاوت است؛ با این حال، هر بیمار نیازهای فردی و منحصر بفرد خاص خود را دارد. اگر یک روکش دندان تحت پوشش بیمه خدمات دندانپزشکی قرار نداشته باشد- یا اگر بیمار بیمه نداشته باشد- کمپانی های تأمین مالی شخص ثالث می توانند استفاده شوند تا طرح پرداخت هزینه های درمان برای شما ریخته شود.