به طور کلی زمانی که پروسه درمان ارتودنسی به اتمام می رسد ، برای حفظ موقعیت دندانها و حفظ نتایج درمان، در اغلب بیماران (بخصوص در فک پایین) نگهدارنده های ثابت گذاشته میشود. به طور کلی نگهدارنده ثابت متناسب با شرایط هر فرد طراحی شده و به سطح پشتی یا زبانی 4 یا 6 دندان قدامی که به تازگی مرتب شده اند متصل می شود. در ادامه از این مقاله همراه ما بوده تا به صورت دقیق به بررسی مزایا و کاربرد ریتینر یا نگهدارنده های ارتودنسی بپردازیم.
ریتینر یا نگهدارنده ارتودنسی چیست؟
بسیاری از افراد تصور می کنند پس از اتمام درمان ارتودنسی و برداشتن براکت ها، همه چیز به پایان رسیده و دندان ها برای همیشه در همان جایگاه منظم خود باقی خواهند ماند. اما واقعیت این است که دندان ها به طور طبیعی تمایل به بازگشت به حالت قبلی خود دارند. ریتینر ارتودنسی وسیله ای ظریف اما بسیار حیاتی که ثبات نتیجه درمان بعد از ارتودنسی را تضمین کرده و از بازگشت ناهنجاری های دندانی جلوگیری می کند.
به طور کلی حرکت دندان ها در طی درمان ارتودنسی، باعث کشش الیاف و بافت های نگهدارنده اطراف دندان می شود. این بافت ها به زمان نیاز داشته تا خود را با موقعیت جدید سازگار کنند. بنابراین بدون وجود ریتینر ارتودنسی، احتمال بازگشت دندان ها به وضعیت پیشین خود بسیار بالا بوده و موجب بهم خوردگی مجدد دندان ها می شود. به همین دلیل، متخصصان ارتودنسی استفاده از این ابزار بعد از باز کردن سیم های ارتودنسی را یک مرحله بسیار مهم و حیاتی می دانند.
کاربرد و مزایای ریتینر ارتودنسی
اصلی ترین کاربردی که استفاده از نگهدارنده یا ریتینر های ارتودنسی به همراه دارند ، مرتب نگه داشتن دندانها در جایگاه جدید است. علاوه بر آن ریتینر ها کاربرد های دیگری نیز به همراه دارند که عبارت اند از:
- تثبیت موقعیت دندان ها پس از پایان درمان
- پیشگیری از بازگشت ناهنجاری های فکی و دندانی
- کمک به هماهنگی بافت های لثه و استخوان با موقعیت جدید دندان
- محافظت از نتایج زیبای لبخند بعد از ارتودنسی در بلند مدت
علاوه بر کاربرد های استفاده از این وسیله کوچک می توان به برخی مزایای گوناگون آن اشاره نمود که عبارت اند از:
- باقی ماندن نتایج ارتودنسی در دراز مدت بدون تغییر و تکان خوردن دندانها
- استفاده آسان و بدون عارضه برای بیمار
- متنوع بودن ریتینر ها
- جلوگیری از دندان قروچه به دلیل استفاده در شبها
- ظاهر طبیعی به دلیل نامرئی بودن
انواع ریتینر
ریتینر ها دارای انواع گوناگونی هستند که اصلی ترین آنها به دو دسته ریتینر ثابت و متحرک تقسیم میشوند. همچنین باید اشاره نمود که موارد متعددی در انتخاب نوع ریتینر موثر هستند که شامل وضعیت اولیه دندان ها ، میزان جابجایی طی درمان ، عادات دهانی فرد از جمله دندان قروچه ، سبک زندگی و توصیه متخصص ارتودنسی تجویز می شوند. در ادامه به بررسی و معرفی کامل انواع ریتینر یا نگهدارنده ها پرداخته ایم:
ریتینر ثابت
این نوع ریتینر شامل سیم باریکی است که به سطح داخلی دندان های قدامی فک بالا یا پایین چسبانده می شوند. این نگهدارنده ها
غیر قابل جا به جایی توسط بیمار بوده ، دوام بالا و کارایی طولانی مدت داشته و تاثیری در نوع گفتار یا ظاهر دندان های بیمار ندارد. البته که این ریتینر ها از چالش هایی چون دشواری در تمیز کردن و نیاز به دقت بیشتر در رعایت بهداشت دهان ها برخوردار هستند.
ریتینر متحرک
این دسته از نگهدارنده های دندان بعد از ارتودنسی به بیمار اجازه می دهد دستگاه را در زمان نیاز از دهان خارج کند. از ویژگی های این ریتینر ها می توان به قابلیت برداشتن آنها در هنگام غذا خوردن یا مسواک زدن اشاره نمود. از مزایای استفاده از ریتینر های متحرک نیز می توان به سهولت در نظافت و راحتی در استفاده ، امکان انتخاب رنگ یا طراحی خاص در برخی مدل ها و غیره اشاره نمود. البته که ناگفته نماند رعایت بهداشت ، مراقبت از ریتینر و غیره نیازمند دقت بالا بوده و می بایست به خوبی از آن مراقبت شود.
نحوه استفاده از ریتینر ارتودنسی
به طور کلی نحوه استفاده از ریتینر ها معمولا با توجه به نظر متخصص ارتودنسی و نوع نگهدارنده های دندان متفاوت است. اما عمدتا استفاده از ریتینر ها معمولاً بلافاصله پس از برداشتن براکت ها بوده و بایستی به طور دائم روز و شب استفاده شوند.
البته که ممکن است با بررسی و معاینه متخصص ارتودنسی ، پس از گذشت مدت زمان به خصوص استفاده از ریتینر تنها در ساعات شبانه توصیه شود.
در نهایت ، رعایت دقیق نحوه استفاده از ریتینر ارتودنسی از اهمیت بالایی برخوردار بوده و عدم پایبندی به دستورالعمل های پزشک متخصص، می تواند باعث حرکت مجدد دندان ها و نیاز به درمان مجدد آنها شود.
نکته پایانی
استفاده از ریتینر یا نگهدارنده ارتودنسی مهمترین و مرحله آخر ، بعد از بهبود فرم دندان ها می باشد که یک تضمین برای حفظ همیشگی لبخند و جلوگیری از بازگشت ناهنجاری های دندانی به شمار می رود. ریتینر ها عمدتا دارای دو نوع ثابت و متحرک هستند که با توجه به نظر متخصص و عادات دندانی فرد ، برای بیماران تجویز می شوند. پایبندی به نحوه استفاده از ریتینر ارتودنسی، رعایت بهداشت و مراجعات منظم، از مهمترین اقداماتی است که بیمار بایستی به منظور بهبود فرم دندان ها و سلامت شخصی از آنها استفاده کند.
