دندانهای ناتال و نئوناتال چیست؟
دندان ناتال چیست؟
به دندانی که حین تولد در دهان قابل مشاهده باشد دندان ناتال گفته می شود.
دندان نئوناتال
دندان هایی که ظرف 30 روز نخست پس از تولد بیرون می آیند دندان نئوناتال هستند. دندان ها عموماً از شش ماهگی بیرون می آیند.
دندان های ناتال و نئوناتال در چه نوزادانی رشد می کنند؟ چرا؟
بروز دندان های ناتال و نئوناتال در تعدادی از نوزادان گزارش شده اند. احتمالاً بروز دندان های ناتال و نئوناتال در نوزادان نژادهای مختلف متفاوت است. علاوه بر این، گزارش شده است که بروز دندان های ناتال سه برابر بیشتر از دندان های نئوناتال است. نسبت بروز این دندان ها در دختران و پسران، در مطالعات مختلف متفاوت گزارش شده است، در برخی این نتیجه گرفته شده است که در پسران بیشتر و در برخی دیگر مشاهده شده است یا هیچ تفاوتی وجود ندارد یا در دختران بیشتر بروز می یابند. در مطالعه ای دیگر که روی کودکانی انجام شد که شکاف کام و لب دارند، نتایج نشان دادند که بروز دندان های ناتال در نوزادانی که شکاف کام و لب دو طرفه دارند بین پسران بیشتر است و در نوزادانی که شکاف کام و لب یک طرفه دارند بین دختران شایع تر است.
دندان های ناتال و نئوناتال به ندرت در نوزادان نارس مشاهده می شوند.
اینطور به نظر می رسد که در بیش از 60 درصد از مواردی که در آنها سابقه الگوی قالب اتوزومال خانوادگی وجود داشته است، احتمال بروز دندان های ناتال و نئوناتال به صورت مادرزادی وجود دارد (به این معنا که حدود نیمی از کودکان فردی که الگوی قالب اتوزومال دارد، تحت تأثیر دندان های ناتال و نئوناتال هستند).
دندان های ناتال با شکاف کام و لب همراه هستند: 10 درصد از کودکانی که شکاف کام و لب دو طرفه، و 2 درصد از کودکانی که شکاف کام و لب یک طرفه دارند، دندان های ناتال دارند. شکاف کام ولب می تواند یکی از ویژگی های تعدادی از سندورم هایی باشد که در آنها دندان های ناتال نیز گزارش شده است:
- سندروم مکل- گرابر Meckel-Gruber
- سندروم پیررابین سکوئنس Pierre Robin sequence
سندورم هایی که در آنها دندان های ناتال یک ویژگی شناخته شده هستند.
- سندرم الیس وان کرولد Ellis-van Creveld
- سندورم جکسون لاولر Jackson-Lawler
- سندروم استیتوسیستوما Steatocystoma همراه با چند دندان ناتال
- سندورم هالرمن استریف Hallerman-Streiff
در چندین سندروم دیگر، نیز بروز دندان های ناتال و نئوناتال گزارش شده است. با این حال، احتمالاً این مشخصه ویژه سندروم نیست.
برخی عوامل مربوط به مادران حین بارداری می توانند موجب بالا رفتن احتمال بروز خطر دندان های ناتال شوند:
- نوزادان متولد شده از مادرانی که در معرض مقادیر بالای بی فنیل های پلی کلردار polychlorinated biphenyls و دی بنزوفوران dibenzofuran در طول قرار گرفته اند، 10 درصد بیشتر در معرض بروز این خطر بوده اند.
- بروز تب و عفونت.
- سوء تغذیه شامل استفراق بیش از حد.
- آسیب و حادثه.
ویژگی های بالینی دندان های ناتال
بیش از 75 درصد از دندان های ناتال و نئوناتال به شکل دوتایی در وسط لثه فک پایین در می آیند، احتمالاً به این علت که این دندان ها به شکل طبیعی اولین دندان هایی هستند که بیرون می آیند. گاهی اوقات تنها یکی از این دندان ها زودتر در می آید. بروز چند دندان ناتال و نئوناتال نادر است، گرچه در نوزادانی که شکاف کام و لب دارند، نرخ بروز آنها در یک مطالعه 21 درصد گزارش شده بود.
- دندان های شیری جلوی وسط فک پایین 85 درصد
- دندان های جلوی فک بالا 11 درصد
- دندان های نیش و مولر فک پایین 3 درصد
- دندان های نیش و مولر فک بالا 1 درصد.
حداقل 90 درصد از دندان های ناتال و نئوناتال شیری هستند و کمتر از 10 درصد آنها دندان اضافی supernumerary هستند. دندان های ناتال و نئوناتال می توانند اندازه، شکل، و رنگ طبیعی داشته باشند. با این حال، معمولاً آنها کوچک، میخی شکل، و زرد مایل به قهوه ای هستند. آنها اغلب شل و مستعد ساییدگی و تغییر رنگ هستند.
مشکلاتی که دندان های ناتال و نئوناتال می توانند ایجاد کنند
مشکلاتی که به مادران مربوط می شوند عبارتند از شیردهی: گاز گرفتن و خونریزی نوک سینه ها.
مشکلاتی که به نوزادان مربوط می شوند عبارتند از:
- مشکل در تغذیه: کم شدن آب بدن (دهیدراته شدن)، سوء تغذیه که منجر به وزن اندک و جثه ریز می شود (عدم توانایی ادامه زندگی).
- بیماری ریگا فده Riga-Fede: آسیب به نوک یا زیر سطح زبان که منجر به زخم شدن آن می شود (6-10 درصد).
- از دست رفتن دندان ها: که ممکن است وارد سیستم گوارش یا تنفس شود.
- درد/ اضطراب به دلیل بیرون آمدن دندان های نئوناتال.
- نگرانی از احتمال بروز پوسیدگی دندان ها، زیرا اغلب مینای دندان ها وجود ندارد یا به درستی رشد نکرده است.
درمان های دندان های ناتال و نئوناتال
توصیه می شود برای درمان دندان های ناتال و نئوناتال، نوزاد خود را هر چه سریعتر نزد دندانپزشک اطفال ببرید. خیلی زود پس از تولد باید تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس گرفته شود تا بر اساس میزان رشد ریشه دندان ها، مینا و عاج آنها، مشخص شود آیا دندان های شیری معمولی هستند، یا دندان اضافی، و ارتباط آنها با دندان های دیگر مشخص شود.
برای انتخاب درمان های محافظه کارانه در مقایسه با کشیدن دندان، باید با والدین مشورت شود. اغلب کشیدن دندان می تواند تنها با داوری بی حس کننده موضعی انجام شود، زیرا ریشه آنها به خوبی رشد نکرده است. در نوزادان زیر 10 روز باید سطح ویتامین K بررسی شود یا تزریق ویتامین K قبل از کشیدن دندان انجام شود. در موارد زیر کشیدن دندان توصیه می شود:
- دندان اضافی باشد.
- خیلی لق بودن دندان.
- با شکاف کام و لب همراه باشد، زیرا در ابزارهای قالب گیری نازو- آلوئولار تداخل ایجاد می کند.
کشیدن دندان (یا از دست رفتن خود به خود) می تواند با رشد دندان های نئوناتال اضافی پیچیده شود. بنابراین، در صورتی که اگر قرار است کشیدن تحت بی حسی موضعی با بیهوشی عمومی انجام شود، برداشت کامل بافت دندانی زیرین توصیه می شود.
به طور کلی، درمان محافظه کارانه ترجیح داده می شود و شامل موارد زیر است:
- تراشیدن/ صاف کردن لبه های تیز دندان ها.
- رزین کامپوزیت برای شکل دهی شکل گنبدی روی دندان به گونه ای که زبان روی آن بلغزد.
- تغییر در تکنیک شیردهی
- بهداشت دهان شامل اعمال موضعی فلوراید