ارتودنسی و جراحی بیرون زدگی فک پایین
در این نوشته می خوانید:
تعريف جلو بودن فک پایین
جلو بودن فک پایین یا Mandibular prognathism که در بسیاری از مواقع با نام Skeletal Class III Malocclusion نیز شناخته میشود یکی از شدیدترین دفورمیتی های فک و صورت میباشد که در اثر عدم هماهنگی میان رشد فک بالا و پایین ایجاد میشود و متعاقب آن،, صورت بیمار، در نمای نیمرخ، حالت مقعر پیدا میکند.البته این مقعر شدن صورت میتواند ناشی از عقب بودن فک بالا نیز باشد ولی معمولا” ترکیبی از این مشکل وجلو بودن فک پایین می باشد.
عوامل موثر در جلو بودن فك پايين
نقش عوامل محیطی متعددی در ایجاد این مشکل اسکلتی عنوان شده اند اما همچنان وراثت و عوامل ژنتیکی نقشی کلیدی در ایجاد آن دارند به گونه ای که بر اساس مطالعات صورت گرفته در صورت وجود این مشکل در پدر، احتمال ابتلای فرزندان 31% و در صورت وجود این مشکل در مادر احتمال ابتلای فرزندان 18% و در صورت وجود مشکل در هر دو والدین احتمال ابتلای فرزندان 40% میباشد.
جالب است بدانید Habsburgs که یکی از مشهورترین خانواده های سلطنتی اروپا میباشند نه تنها به خاطر دوران حکومت درخشان خود شهرت دارند بلکه به دلیل توراث خصوصیات چهره نیز شهره هستند به گونه ای که اصطلاح Habsburg jaw نیز از آنان گرفته شده است. در 23 نسل از این خانواده جلو بودن فک پایین به همراه مشکلات مرتبط با آن دیده شده است.
از میان مشکلات محیطی میتوان به وجود مشکلات مادرزادی مانند شکاف کام و شکاف لب،مشکلات هورمونی همانند acromegaly و تروما اشاره نمود. موقعیت زبان نیز نقشی مهم در ایجاد Mandibular prognathism دارد.
ارتودنسي يا جراحي فك؟
سابقا” گفته می شد که اگر فرد در حال رشد باشد میتوان با کمک درمانهای اصلاح رشد نظیر استفاده از دستگاه های orthopedic مانند چین کاپ (چانه بند) اقدام به اصلاح آن نمود؛اما متاسفانه این روش تاثیر قابل توجهی ندارد و اکثر این افراد نیز نیازمند ترکیبی از درمان ارتودنسی به همراه جراحی فک برای تصحیح بیرون زدگی فک پایین خواهند بود. تکنیکهای جراحی گوناگونی برای اصلاح جلو بودن فک پایین وجود دارد که دو مورد از رایج ترین آنها sagittal split ramus osteotomy یا SSRO و intraoral vertical ramus osteotomy یا IVRO میباشند. هر یک از تکنیکهای مورد استفاده مزایا و معایب مربوط به خود را دارند و انتخاب میان آنها به شرایط بیمار و تشخیص جراح فک وصورت بستگی دارد.
جبران طبيعي فك پايين
در افرادی که مشکل Skeletal Class III Malocclusion دارند پدیده ای تحت عنوان “جبران طبیعی” صورت میگیرد به این معنا که دندانهای قدامی فک پایین به سمت عقب و دندانهای قدامی فک بالا به سمت جلو شیب پیدا میکنند تا به این ترتیب دندانهای با یکدیگر تماس برقرار کنند. در مرحله درمان ارتودنسی که پیش از جراحی صورت میگیرد این مشکل توسط متخصص ارتودنسی برطرف شده و شیب دندانها اصلاح میشود.
روش هاي درماني جلو بودن فك پايين؟
طرح درمان بیماران مبتلا به مشکل جلو بودن فک پایین از اهمیت فوق العاده ای برخوردار می باشد و میزان حرکت دندانهای طی درمان ارتودنسی و همچنین میزان جا به جایی فکین طی جراحی ارتوگناتیک بایستی به دقت مشخص شوند که این موارد در هر بیمار نسبت به بیمار دیگر متفاوت است و قطعا” نیازمند طرح ریزی و مشاوره میان متخصص ارتودنسی و جراح فک وصورت می باشد.
يك نمونه درمان شده با مشكل جلو بودن فك
در تصاویر زیر بیماری 22 ساله را مشاهده میکنید که با شکایت از جلو بودن فک پایین و مشکل در جویدن به متخصص ارتودنسی مراجعه کرده است. در نمای نیمرخ بیمار میتوان حالت تقعر صورت را مشاهده نمود.
نمای داخل دهانی بیمار نیز به صورت زیر میباشد
بیمار ابتدا تحت درمان ارتودنسی قرار گرفت
و بعد از اتمام دوره ارتودنسی جراحی بر روی فک بیمار صورت گرفت
در نهایت صورت بیمار را بعد از اتمام جراحی ملاحظه میکنید
