ارتودنسی و توصیه های نوروزی

هر سال با فرا رسیدن سال نو و تعطیلات نوروزی،ارتباط بیماران با متخصص ارتودنسی و مطب، به تعویق می افتد و در این اثنا ممکن است مشکلاتی برای بیماران ارتودنسی پیش آید. در مقاله پیش رو تصمیم گرفتیم نکاتی را که ممکن است در این تعطیلات کابرد داشته باشد و برای بیماران ارتودنسی کمک کننده باشد را عنوان نماییم.

درد دندانها

معمولا متخصص ارتودنسی چسباندن بریس ها یا فعالسازی وسایل ارتودنسی را به روزهای آخر موکول نمی کند تا درد اولیه پس از نصب یا فعالسازی ابزارهای ارتودنسی به تعطیلات منتقل نشود. اما اگر از آن دسته از بیماران ارتودنسی هستید که در روز آخر کاری، بریس های ارتودنسی برایتان نصب شده است بایستی نکات زیر را مدنظر داشته باشید:

دندان درد پس از نصب براکت های ارتودنسی

برای برطرف کردن دردر ارتودنسی می توانید از مسکن های معمول مانند استامینوفن یا ژلوفن و ایبوپروفن (ترجیحا” با دوز پایین) استفاده نمایید. ساعات میزان استفاده از آنها معمولا” هر 4-6 ساعت یکبار می باشد. بطور کلی استفاده مداوم مسکن ها به مدت بیش از یک هفته توصیه نمی گردد؛ چون این داروها فشار مضاعف به کبد وارد می کنند و استفاده مداوم و طولانی مدت برخی از آنها مانند ایبوپروفن موجب کندی حرکت دندانی می شود.

بیرون زدگی سیم و آزردگی بافتی

بیرون زدگی سیم در ارتودنسی موضوعی شایع است و اغلب مراجعین حداقل یکبار آن را تجربه کرده اند.این مسئله  در دو برهه خاص از درمان ارتودنسی،بیشتر رخ می دهد.

در ابتدای درمان ارتودنسی که سیمهای ارتودنسی نازک تر و ارتجاعی تر هستند، پروسه منظم شدن دندانها سریعتر رخ می دهد و با منظم تر شدن قوس دندانی، طول سیم اضافه می آید.

در صورتی که درمان ارتودنسی شامل کشیدن دندان بوده باشد،با تعویض چین (کش هایی که متخصص ارتودنسی به کمک آنها به دندانها نیرو وارد می کند) و فعالسازی نیرو جهت بسته شدن فضای بی دندانی نیز طول قوس دندانی کاهش یافته و سیم از انتهای بریس ها بیرون می زند.

معمولا” در ابتدای درمان ارتودنسی، متخصص ارتودنسی موم هایی را در اختیار شما قرار داده که موم ارتودنسی نامیده می شوند و خاصیت التیام بخشی دارند.

اگر میزان بیرون زدگی سیمهای ارتودنسی کم باشد، می توانید با قرار دادن این موم ها بر روی نقاط آزردگی،موجب تسکین آنها شوید. قرار دادن گلوله کوچکی از موم (به اندازه نخود) برای این منظور کفایت می کند. هر گونه آزردگی ناشی از تیز شدگی براکت ها و آزار ناشی از هوک (قلاب) براکت ها نیز به همین ترتیب حل می شود. موم ارتودنسی یک حائل بین بافت نرم و زخم ایجاد می کند و نه تنها مانع گستره شدن زخم می شود بلکه خاصیت بهبود وضعیت بافتی را نیز دارد.

اگر میزان بیرون زدگی سیم بیشتر از آن است که با موم ارتودنسی حل شود ،می توانید با انتهای مداد پاک کن آن را به سمت دور از بافت خم بزنید تا کمتر موجب آزردگی شود

اگر مشکل جدی تر است می توانید با ناخن گیر،سیم بیرون زده را کوتاه نمایید که انجام موفقیت آمیز این کار البته دشوار است. در صورتی که نتوانستید مشکل را حل کنید بهتر است به یکی از کلینیک های دندانپزشکی شبانه روزی مراجعه نمایید و از دندانپزشک بخواهید که مشکل شما را بصورت موقت مرتفع سازد.

رژیم غذایی ارتودنسی در تعطیلات

با شروع درمان ارتودنسی،قطعا” متخصص ارتودنسی شما توصیه کرده است که در دوران درمان خود بایستی از مصرف برخی از مواد غذایی صرفنظر کنید.

در این دوران سعی کنید مصرف نوشیدنی های گازدار و آب میوه های قندی را که اسید زیادی تولید می کنند، به حداقل برسانید.این نوشیدنی ها موجب تغییر رنگ و سایش دندانها می شوند و اگر هم قصد استفاده از آنها را داشتید،بهتر است با نی مصرف کنید.

در دوران ارتودنسی،از مصرف مواد غذایی سفت و سخت که گاز زدن آنها نیروی زیادی به براکت ها وارد می کنند اجتناب نمایید.عمده ترین مواد غذایی که بایستی از مصرف آنها خودداری کنید عبارتند از:

ته دیگ،هویج،میوه های هسته دار،گوشت استخوان دار،سیب و تنقلات

قبل از میل کردن آنها را حتما” به قطعات کوچکتر تقسیم کنید. با براکت ها نبایستی گاز سفت به مواد غذایی بزنید. بیشتر نیروی جویدن را به دندانهای خلفی وارد کنید. مشکل ویژه ای که در دوران عید با آن مواجه هستید آجیل است. آجیل را آسیاب کرده و بعد میل کنید. اجزای آجیل کاملا” سفت بوده و برای براکت ها آسیب زننده هستند. چاغاله بادام و گوجه سبز نیز قاتل براکت ها هستند! و حتما” قبل از مصرف بخوبی آنها را له کنید.

بطور کلی استفاده از آدامس نیز در ارتودنسی توصیه نمی شود اما اگر عادت به این موضوع دارید حتما از آدامس های نرم و بدون شکر استفاده کنید.

شکسته شدن یا کنده شدن براکت ها

در صورت استفاده از مواد غذایی سفت ممکن است براکت های شما شل شوند یا جدا شوند.معمولا” براکت های جدا شده متصل به سیم باقی می مانند.اگر براکت کنده شده به سیم متصل باقی مانده باشد،توسط موم ارتودنسی می توان آنها در جای خود ثابت نگه داشت.

مشکلی که براکت کنده شده برای درمان ارتودنسی شما ایجاد می کند این است که با جدا شدن براکت،دندان مذکور نیز از سیستم ارتودنسی شما حذف می شود و به تدریج دندان مربوطه از مسیر خود خارج می شود.برگرداندن دندان مربوطه به سیستم ارتودنسی،به زمان نیاز خواهد داشت و به این ترتیب درمان شما به تاخیر می افتد.

بهداشت ارتودنسی در تعطیلات

در دوران تعطیلات ممکن است توجه شما به حفظ بهداشت دهان و دندان نیز ضعیف تر شود.اگر به مهمانی یا مسافرت می روید مسواک ارتودنسی یا مسواک بین دندانی خود را فراموش نکنید. هیچ ابزاری مانند مسواک ارتودنسی و بین دندانی در بهداشت شما موثر نیست. با توجه به حجم مواد قندی و چسبنده ای که در این دوران استفاده می شود،اهمیت استفاده از نخ دندان نیز بیشتر می شود.شما روزی حداقل یکبار بایستی از نخ دندان استفاده کنید و بهترین زمان این کار،قبل از خواب است.

اگر برای زمانی کوتاه به مسواک های خود دسترسی ندارید،حتما” دهان خود را به شدت با آب قرقره کنید.

دهانشویه ها را فراموش نکنید. عامل اصلی برطرف کننده التهاب لثه در دوران ارتودنسی (که موجب خونریزی لثه ها هنگام مسواک زدن و بدبویی دهان می شود) دهانشویه ها می باشند. بهترین اثر استفاده از دهانشویه ها هنگامی است که پس از مسواک استفاده شوند. دهانشویه ها را باید 30 ثانیه تا یک دقیقه در دهان قرقره کنید؛ پس از اتمام کار تا می خواهید میتوانید دهانشویه را تف کنید اما نبایستی حداقل تا نیم ساعت دهان را شستشو دهید یا چیزی بخورید و بیاشامید.

حرف پایانی

به عنوان نتیجه گیری از شما می خواهیم  زحماتی را که برای ارتودنسی خود متحمل شده اید را بی احتیاطی در دوران عید به مخاطره نیندازید.با رعایت کامل اصول بهداشتی و تغذیه در این دوران، شرایطی را فراهم کنید که بهداشت دهانی شما در حد مطلوب باقی بماند و خطری سیستم دندانی شما را تهدید ننماید.

سالی پر از موفقیت و تعطیلاتی خوب را برای شما و خانواده محترمتان آرزومندیم.