کنترل هپاتیت در طول درمان ارتودنسی

هپاتیت چیست؟

هپاتیت به معنای التهاب کبد است، و نیز به یک دسته عفونت هایی اشاره دارد که در نتیجه ویروس های مختلفی بوجود می آیند که کبد را تحت تأثیر قرار می دهند. شایع ترین نوع هپاتیت ها نوع B و C آن هستند، در حالی که هپاتیت های D و E شیوع کمتری دارند.

اهمیت توجه به هپاتیت در طول درمان ارتودنسی

طبیعت فرایندهای دندانپزشکی به طور معمول به گونه ای است که پرسنل دندانپزشکی همواره در معرض خطر تماس بدن با خون، بزاق و دیگر مایعات بدن بیمار هستند که ممکن است حاوی میکروب های بیماری باشند که می تواند آنها را نیز تحت تأثیر قرار دهد. درمان ارتودنسی اغلب شامل تماس با خون و بزاقی است که به خون آغشته شده است. بسیاری از افرادی که آلوده به انواع پاتوژن ها هستند دارای علامت و نشانه هستند و بیماری های مربوط به خون تنها با یک مرتبه قرار گرفتن در معرض آنها می توانند به راحتی به فرد منتقل شوند و موجب ایجاد عفونت و بروز بیماری های پس از آن، و در برخی موارد حتی موجب مرگ بیمار شوند. انتقال ویروس هپاتیت بی (HBV) از بیمار به بیمار، می تواند در نتیجه عدم پاکسازی کامل آلودگی های روی ابزارهای دندانپزشکی صورت بگیرد. بنابراین، فلسفه همه فعالیت های دندانپزشکی این است که فرض بر این است که همه بیماران یا تمام افرادی که در مطب دندانپزشکی فعالیت می کنند دارای پاتوژن های این بیماری هستند و تمام مراحل درمان داخل مطب ها و کلینیک ها باید به گونه ای انجام شوند که خطر انتقال عفونت وجود نداشته باشد.

از آنجا که تعداد بسیار زیادی از بیمارانی که تحت درمان ارتودنسی قرار می گیرند در رده های سنی پایین هستند، و تحقیقات حاکی از آن هستند که تقریباً 25 درصد از افرادی که به تازگی به ویروس HIV مبتلا شده اند زیر 20 سال هستند، ابزارهایی که برای این بیماران مورد استفاده قرار می گیرند، با احتیاط استفاده می شوند تا از انتقال آلودگی پیشگیری شود. افراد باید طی فرایند آلودگی زدایی از دستکش های ضخیم و وسایل محافظتی شخصی استفاده کنند. بعلاوه، در سنین پایین تر عفونت های HBV مزمن بدون علامت و نشانه هستند و تنها کمتر از 10 درصد از آنها یرقان (زردی) دارند. هر چه بیمار در زمان ابتلا به عفونت کوچکتر باشد، احتمال خطر گسترش عفونت HBV نیز بالاتر خواهد بود.

ابزارهای ارتودنسی که به طور کامل به دور دندان ها بسته می شوند، معمولاً با افزایش تجمع باکتریایی همراه هستند و نه تنها مانع عملکرد طبیعی دهان برای تمیز کردن داخل دهان می شوند بلکه موجب کاهش توانایی خود فرد برای تمیز کردن دندان ها و برداشتن مؤثر پلاک ها از روی آنها می شوند. بنابراین، بروز ژینژیویت (gingivitis التهاب لثه) در محل تماس دندان ها با لثه ها، تقریباً یکی از نتایج اجتناب ناپذیر کنترل ضعیف پلاک دندان در بیمارانی است که تحت درمان ارتودنسی قرار می گیرند. بعلاوه، از میان تمام فرایندهای ارتودنسی، تصور می شود باندینگ و دی باندینگ موجب وارد آمدن بزرگ ترین آسیب ها به محل تماس لثه ها و دندان ها می شوند. در نتیجه، معمولاً در طول فرایند دی باندینگ، احتمال التهاب لثه و خونریزی وجود دارد.

راهکارهای مراقبتی برای برخورد با بیماری هپاتیت در طول درمان ارتودنسی

• بایستی اسناد کامل پزشکی و دندانپزشکی بیمار از گذشته تاکنون دریافت شوند و در یک پرونده قرار بگیرند.
• انجام آزمایشات دقیق ضروری است و در صورتی که سطوح عفونت داخل خون غیر عادی باشد، پیش از آغاز درمان ارتودنسی توصیه می شود بیمار ابتدا به هماتولوژیست یا هپاتولوژیست مراجعه نماید.

نکات بهداشتی

• الویت نخست باید محافظت از بیماران و پرسنل مطب یا کلینیک از قرار گرفتن در معرض آلودگی باشد.
• در درجه دوم رعایت بهداشت قرار دارد به گونه ای که یک بی احتیاطی ساده موجب انتقال آلودگی نشود. به همین دلیل شستن با دقت دست ها، حداقل به مدت یک دقیقه با آب سرد و صابون ضد باکتری از اهمیت ویژه ای برخوردار است.آب سرد پیشنهای می شود زیرا آب گرم می تواند موجب باز شدن منافذ شود. پس از آن استفاده از مواد ضد عفونی کننده دست پیشنهاد می شود. و در آخر، استفاده از دستکش های ضخیم توصیه می شود.
• ارتودنتیست یا دندانپزشک باید در طول درمان های دندانپزشکی از ماسک های صورت استفاده کنند که به طور کامل جلوی دهان آنها را می پوشاند. از طرف دیگر، همه سطوح و نیز روپوش پرسنل و پزشک باید کاملاً تمیز باشند.
• ارتودنتیست باید ابزارهایی که به طور مستقیم با مخاط داخل دهان تماس دارند، از جمله بندها، بند ریمور، دایرکتور لیگاچور و انواع پلایرهای مورد استفاده و نیز کیت مورد نیاز برای کاشت مینی ایمپلنت را به طور دقیق استریل نماید. دیگر ابزارها که تماس جزئی با مخاط دهان دارند، مانند ابزارهای ارتودنسی، آینه، ابزارهای کنار زننده لثه، و ابزارهایی که هیچ تماسی با مخاط ندارند، از جمله لیگاچور کاتر، پلایر شکل دهنده سیم کمانی، نیز بایستی مورد توجه قرار گیرند.

نتیجه گیری

بسیاری از بیمارانی که قصد دارند از خدمات دندانپزشکی یا ارتودنسی بهره مند شوند، دارای شرایط پزشکی خاصی هستند که می توانند روند درمان دندانپزشکی را تحت تأثیر قرار دهند. درمان ارتودنسی بیمارانی که شرایط پزشکی پیچیده ای دارند باید با هدف پیشگیری از پیچیدگی های دهانی بیشتر انجام شود که می توانند زندگی فرد را به خطر بیندازند و معمولاً نیاز به احتیاط زیادی دارند. کاهش مقاومت در برابر عفونت یکی از عوامل پیچیده در بیمارانی است که شرایط پزشکی خاص دارند، در نتیجه هر گونه آسیب به مخاط باید با دقت تحت نظر قرار داشته باشد و بافتهای پریودنتال به طور منظم تحت نظر پزشک قرار داشته باشند. با کنترل صحیح همه جوانب، درمان ارتودنسی را می توان با کمترین آسیب فیزیکی و بهترین نتایج به اتمام رساند.