فضا نگهدارها در کودکان

دندان شیری کودکان مسئولیت های بزرگی به عهده دارند. تا سنین نوجوانی، نه تنها در جویدن و گاز زدن (و داشتن تغذیه صحیح) و درست حرف زدن به کودک کمک می کنند، بلکه باعث می شوند دندان های دائمی زیرین به محل درست خود هدایت شوند. در واقع، اصلی ترین وظیفه دندان های شیری حفظ فضا برای رشد دندان های دائمی است که در نهایت آنها را به بیرون هل خواهند داد.

حداقل این همان عملکردی است که باید داشته باشند؛ با این حال، گاهی اوقات، حوادثی مانند زمین خوردن یا ضربه هایی که طی ورزش و بازی به دندان ها وارد می شوند، یا بیماری هایی مانند آبسه یا عفونت، می توانند موجب از دست رفتن دائمی دندان های شیری شوند و منجر به شکل گیری ضعیف دندان های دائم شوند. وقتی این اتفاق رخ می دهد، دندان های دائمی که در هر سمت دهان بیرون می آیند، در واقع می توانند به محلی جابجا شوند که برای یک دندان دیگر نگه داشته شده است. این می تواند موجب بیرون آمدن دندان خارج از موقعیت اصلی خود یا مسدود شدن مسیر رشد آن شود، و این می تواند ر به فشردگی و کجی دندان ها ختم شود.

خوشبختانه، در صورتی که کودک یک یا چند دندان خود را قبل از بلوغ برای همیشه از دست بدهد، ابزارهای دندانی هستند که می توانی از آنها برای باز نگه داشتن فضا برای دندان های دائم استفاد کرد که قرار است آن را پر کند. این ابزار “فضا نگهدار” space maintainer نامیده می شود. این ابزارها عموماً از جنس فلز هستند اما برخی انواع آنها از جنس پلاستیک ساخته می شوند. اساساً ظاهر آنها نقره ای است، مگر آنکه تنظیم و تکیه گاه قرار گرفتن آن توسط دندان دیگر به شکل دیگری باشد.

فضا نگهدارهای کودکان می توانند ثابت یا متحرک باشند، اما به هر ترتیب، هدف استفاده از آنها یکی است: کمک به رشد بایت کودک به بهترین شکل ممکن، و در نهایت، پرهیز از نیاز به براکت های ارتودنسی در آینده.

انواع فضا نگهدارها

فضا نگهدارهای ثابت

فضا نگهدارهای ثابت که بیشتر استفاده می شوند به روش های مختلفی در جای خود ثابت می شوند. این ابزارها طراحی های متفاوتی دارند:

یکی از این فضا نگهدارها “بند و حلقه” است که از یک بند تشکیل شده است که به دور دندان قرار می گیرد و یک حلقه سیمی که از بند تا انتهای فضای خالی امتداد پیدا می کند تا فضای خالی را نگه دارد. هر دوی این قطعات از جنس فلز ضد زنگ هستند.

نمونه دیگر “روکش و حلقه” است که حلقه به روکش فلزی ضد زنگ متصل می باشد و آن هم تا مجاورت دندان آنسوی فضای خالی امتداد پیدا می کند. در هر صورت، حلقه درست تا جایی امتداد پیدا می کند که دندان بعدی را لمس کند.

نوع دیگر فضا نگهدارها ابزار دیستال شو است که زیر سطح لثه قرار داده می شود. این نوع فضا نگهدار زمانی استفاده می شود که دندان شیری از دست رفته در جای اولین دندان مولر دائمی قرار داشته باشد. از آنجا که هیچ دندان مولر دیگری بیرون نیامده است، هیچ راهی برای استفاده از دیگر انواع فضا نگهدار باقی نمی ماند.

آخرین نوع فضا نگهدارهای ثابت نمونه پشت دندانی است. این نوع زمانی استفاده می شود که دندان های عقب از هر دو طرف قوس دندانی پایین از دست رفته اند. وقتی این اتفاق رخ می دهد، نیاز است فضای بیشتری حفظ شود و راحت ترین راه برای انجام این کار، استفاده از یک سیم متصل به دو بند است که به عنوان تکیه گاه قرار می گیرند.

سیم کمانی از پشت دندان های فک پایین عبور می کند، در نتیجه از جلوی دهان قابل مشاهده نیست.فضا نگهدارهای ثابت اغلب برای کودکان کم سن تر ترجیح داده می شوند، زیرا نمی توان آنها را دستکاری کرد و موجب شکستن یا جابجا شدن آنها شد.

فضا نگهدارهای متحرک

ابزارهای متحرک از نظر ظاهری شبیه نوعی از ریتینرها هستند که در انتهای درمان ارتودنسی استفاده می شوند. این نوع ابزارها می توانند روی خود، دندان مصنوعی یا یک قطعه پلاستیکی داشته باشند، که داخل فضای خالی قرار می گیرد و آن را برای رشد دندان های دائم نگه می دارد، و بویژه زمانی مفید هستند که دندان از دست رفته از داخل دهان قابل مشاهده باشد. این نوع فضا نگهدارها برای قسمت هایی که فشار زیادی به دندان ها وارد می شود، مانند دندان های مولر عقب دهان، مناسب نیستند. کودکان بزرگتر معمولاً می توانند مسئولیت استفاده از این ابزارها و مراقبت صحیح از آنها را به عهده بگیرند.

خواه فضا نگهدار کودک شما ثابت باشد یا متحرک، در هر صورت، پس از گرفتن قالب دهان، به شکل سفارشی ساخته می شود. کودک تا زمانی از فضا نگهدار استفاده خواهد کرد که تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس نشان دهند که دندان های زیرین آمادگی دارند به صورت طبیعی بیرون بیایند. بسیار مهم است که همه افرادی که از فضا نگهدارها استفاده می کنند بهداشت دهان و دندان خود را در منزل به خوبی رعایت کنند و برای مراقبت های تخصصی به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنند.

فضا نگهدارها بعلاوه زمانی مفید هستند که یک یا چند دندان دائم به صورت ژنتیکی وجود نداشته باشند- یا به عبارت دیگر، هرگز وجود نداشته اند. در مواردی شبیه این، که چندان هم غیر معمول نیستند، اغلب ایمپلنت های دندانی دائم برای جایگزینی دندان های از دست رفته توصیه می شوند. اما زمان بندی از اهمیت ویژه ای برخوردار است- نمی توان آنها را داخل فک کودکانی کاشت که در سن رشد هستند. بنابراین، فضا نگهدار با یک دندان مصنوعی روی آن می تواند مورد استفاده قرار بگیرد تا زمانی که رشد فک کامل شود و بتوان ایمپلنت را به درستی در جای خود قرار داد. این روشی ساده و غیر تهاجمی است که می توان با کمک آن از مال اکلوژن (بایت مشکل دار) با مقداری فاصله زمانی بهره برد.

چه مدت باید برای کودک از فضا نگهدار استفاده کرد؟

فضا نگهدارهای کودکان می توانند برای مدت زمانی طولانی در جای خود قرار داشته باشند اما هرگز نمی توانند دائمی باشند. آنها زمانی از دهان خارج می شوند که دندان های جدید دائمی شروع به رشد می کنند یا دندان تکیه گاه مجاور به تدریج شل می شود.فضا نگهدارهای کودکان همیشه الزامی نیستند. عموماً، در صورتی که دندان شیری که از دست رفته است یکی از چهار دندان جلوی فک بالا باشد، فضا نگهدار نیاز نخواهد بود.